حه ز ره تی عو مه ر(س.خ)
که پیا و ئه بینم ده پرسم. ئا یا پیشه یه کی هه یه که وتیان نا.له به ر چا وم ئه که ویت 
نهێنی
نهێنی شا ر دنه وه گرانه له ویش گرا نتر ئا شکرا کرد نیه تی...لۆرد با یه رۆن
نهێنی لای ئا فره ت دو جو ره،،یه کێکیان بێ با یه خه و پێویست به شا ر دنه وه نا کات..دو هه میان گرنگه و توا نای شا ر دنه وه ی نیه....ئینگلیز
نهێنی به ندی تۆ یه که به ره ڵلا ت کرد تۆ ئه بیت به به ندی ئه و
کا ریک به نهینی ئه که م که ئا شکرا بو بتوانم به رگری له خۆم بکه م
نه فام ئه و که سه یه که نهێنی خۆی لات باس ئه کات و پا شا ن داوات لێ ئه کات بیشا ریته وه
له کتێبی وته کانی ژیان و ره م گرتوه،،له به ر کۆ نی کتیبه که،،، به دا خه وه نا زانم له ئا ما ده کردنی کێیه
حه ز ره تی سلیمان(س.خ)
حه ز ره تی سلیمان له مێر وله یه کی پرسی..سا لێ چه ند ده خۆ ی؟مێر و له و ڵا می دا یه وه..سێ د ه نکه گه نم ئه خۆ م..حه ز ره تی سڵیمان مێر و له که ی خسته ناو قو تو یه که وه له گه ڵ سێ د ه نکه گه نم دا ...که سا ڵ ته واو بو.حه ز ره تی سلێمان ته ما شا ی کرد مێر ۆ له که گه نم و نێو یکی خوا ر دو ه ..حه ز ره تی سلێمان پرسی. بۆ چی گه نم و نێو ێکت ما وه.مێر و له که وتی...کا تێ من به ڕ ه ڵلا بوم و به ند نه بوم ده مزا نی خوا من له یاد نا کات .....به ڵام پا شا ن تۆ منت خسته ناو قو تو یه که وه له وه ده ترسام له یا دت بجم.له به ر ئه وه له خوا ر دنه که م هێشته وه بۆ سا لێ دا ها تو..
ته مه ڵ ...بڕو سه یری مێر وله بکه
له کتێبی وته کانی ژیان و ره م گرتوه،،له به ر کۆ نی کتیبه که به دا خه وه نا زانم له ئا ما ده کردنی کێیه
خیانه ت،،،نا پاکی
ئه گه ر که سێک جا رێک خیا نه تی لێ کردی ئه و هه له ی کر دوه به لام ئه گه ر بو به دو جار ئه وه هه له ی تۆیه(دالایی لاما)
له فا رسیه ورم گێرا وه..سه ر چا وه http://www.rahpoo.com
ووته ی به نرخ
ئه‌گه‌ر مزگێنیه‌کت بۆ که‌سێک پێیه ، په‌له بکه له گوتنی.
باشترین به‌رنامه داڕشتن بۆ داهاتوو ، سوود وه‌رگرتنی دروست له‌کا‌ته.
مرۆڤی کامل و ته‌واو که‌سێکه که ژیانی خۆی به ده‌ستی خۆی دروست بکات .
ئازادی بیرکردنه‌وه و پێنوس و زمان و ....... ده‌بێته هۆی ئاوه‌دانی ولات.
وتوویژی خۆت براده‌رانه ده‌ست پی بکه.
جوانترین شعر له سه‌رانسه‌ری جیهان لایه لایه‌ی دایکانه.
ئیمان سه‌برو لێبوردنه.
به خۆڕاگری به هه‌موو شتێک ده‌توانی بگه‌یت.
ئازادی مافه‌و ده‌بیت وه‌رگیرێ و دیاری نییه پێشکه‌ش بکرێت.
به هه‌بوونی ئیراده‌ی به‌هێز ده‌بیته خاوه‌نی هه‌موو شتێک.
به‌فیڕۆدانی کات خۆ کوشتنێکی ڕاسته‌قینه‌یه.
بیر له ژیان بکه‌نه‌وه به‌لام خه‌می بۆ مه‌خۆن.
هاوڕێکانم دارایی و سامانی منن.
پێکه‌نین باشترین چه‌کی شه‌ڕه له دژی ژیان.
پیاوی زانا هه‌میشه که‌سێکه که بیه‌وێ شتێک فێر بێت.
به‌خته‌وه‌ری له‌وه دایه سنووری هه‌موو شتێک بزانین و ڕێزی لێ بگرین
خاوه‌نی ره‌وشت و ئه‌خلاقی پاک ڕۆحی کۆمه‌لگه‌ی خۆیانن.
عه‌شق و خۆشه‌ویستی باشترین ده‌رمانه.
راستگۆیی باشترین سیاسه‌ته.
به‌رده‌ام له‌دووای فێربوون به.
عه‌قل شتێکی تره و قوتابخانه شتێکی تر.
پشیله ئه‌گه‌ر کوێریش بێت هه‌ر به‌دوای مشک دا ده‌گه‌ڕێت.
بۆ ئه‌وی بتونین ده‌بێ بزانین وه بۆ ئه‌وه‌ی بزانین ده‌بێ بخوێنین که واته دابخوینین تا بتوانین.
به‌ردی گه‌وره به مانای نه‌هاوێشتنه.
هه‌رچی زۆرتر بیر له رابردوو بکه‌ینه‌وه داهاتووێیکی باش مان ده‌بیت.
که‌س له بێ ده‌نگی په‌شیمان نه‌بۆته‌وه به‌لام زۆرن ئه‌وانه‌ی که له زۆر بله‌یی په‌شیمان بوونه‌ته‌وه.
بۆ سه‌فه‌ری ڕێگای هه‌زار کیلۆمه‌تری هه‌م ده‌بێ هه‌نگاوی یه‌که‌م هه‌لبگیرێت.
کاتێک له‌دایک ده‌بی هه‌موو پیده‌که‌نن ته‌نها تۆ ده‌گریێی ، له‌دنیادا به جۆرێک بژی که کاتێک رۆیشتی هه‌موو بگرین و ته‌نها تۆ پیبکه‌نی.
مرۆڤی زانا و ژیر به‌دوای شتێکدا ناگه‌ڕێت که نه‌یێته دی.
به نه‌رمی و ئارامی سه‌رکه‌وتن خێراتر و به‌هێزتره.
شاد بن به سه‌رکه‌ووتنی خه‌لکی دیکه چونکه سه‌رکه‌وتن بۆ هه‌موو که‌سێک هه‌یه.
ته‌نها سه‌ره‌تای هاوڕێ په‌یدا کردن ئه‌وه‌یه که سه‌ره‌تا خۆمان دۆستایه‌تی ده‌رببڕین.
نهێنی سه‌رکه‌وتن له خۆراگری دایه.
پشوو دریژی و ئومێد دوو هۆکاری سه‌رکه‌وتنن.
ئه‌گه‌ر له یه‌که‌مین هه‌نگاو دا سه‌رکه‌وتنمان به ده‌ست بهێنایه ، هه‌ول و کۆشش ئیتر هیچ واتایه‌کی بۆ نه‌ده‌ما.
لیبورده‌یی کلیلی شادی و به‌خته‌وه‌رییه.
من هه‌موو سه‌رکه‌ووتنه‌کانم قه‌رزداری ئه‌و ئومیدانه‌م که له قۆناغی لاوێتیدا له دلمدا چاندم بوو.
به‌خته‌وه‌ری له ئه‌وه دایه مرۆڤ بزانیت چی ده‌وێ و ئه‌وه‌ی ئاره‌زویه‌تی به دل و به گیان بیت.
ره‌مز و سه‌رکه‌وتنتان ته‌نها ویست و ئیراده‌یه.
هیچ ڕۆژیک له ئه‌مڕۆ به نرخ تر نییه.
شانس به‌لای ئه‌و که‌سانه وه ده‌چیت که بڕوای به کار کردنه نه‌ک شانس.
باشترین کات بۆ په‌روه‌رده کردنی ئیراده قۆناغی لاوێتیه.
هه‌موو شتێک له لای باریکیدا ده‌پسێ به‌لام زولم زۆری له ئاستووریدا.
مرۆڤ ده‌بێ له‌گه‌ل خه‌لاکانی تر که‌م و له‌گه‌ل خۆی زۆر بدوێ.
جوانی راسته و راستیش جوانه.
بۆ پیکهێنانی ژیانی هاوبه‌ش په‌له‌کردنی هه‌له‌یه و دواخستنیشی هه‌له‌یه‌کی تره.
ئه‌گه‌ر مرۆڤ گوێ به عه‌یبه بدات هه‌رگیز به ئاوات ناگات.
گهورهترین سه‌رمایه متمانه به خۆکردنه.
گهورهترین مامۆستا ئه‌زموونی تاقیکردنه‌وه‌یه.
گه‌وره‌ترن دیاری لێ بووردنه.
گهورهترین شانازی ئیمانه.
به‌رد له سه‌ری بده‌ی یان سه‌ر له به‌ردی بده‌ی هه‌ر سه‌رت ده‌شکێ.
ژن هێنان کارێکه که ئه‌مڕۆ بکه‌ی زووه سبه‌ی بکه‌ی دره‌نگه.
رق و کینه ناتوانێت رق و کینه له ناو ببات به‌لام خۆشه‌ویستی ده‌توانیت.
زانست له هه‌موو کارێک دا قسه‌ی یه‌که‌م ده‌کات به‌لام له هیچ کارێک دا دوایین قسه ناکات.
ئه‌گه‌ر هه‌موو مان گوێ له یه‌کتر بگرین که‌س کینه‌ی که‌سی له دل دا نامێنێت.
خوێندنه‌وه‌ی خۆت، كۆدی تێگه‌یشتنه‌كانته
*گرنگ نییه دره‌نگ تێبگه‌یت، گرنگ ئه‌وه‌یه گه‌وجانه ژیان نه‌به‌یته سه‌ر
*كارێك به‌نهێنی ده‌كه‌م، كه ئاشكربوو بتوانم به‌رگری له خۆم بكه‌م
*مرۆڤی گچكه ناتوانێت گه‌وره بیربكاته‌وه
* باوه‌ڕبه‌خۆنه‌‌بوون، له خۆڕوانینه به چاوی سووك
*هه‌تا قۆناغه‌كانی ترس نه‌به‌زێنیت، ناتوانیت مرۆڤێكی ئازابیت
* نه له ترسدا ڕێز هه‌یه، نه له ڕێزدا ترس
*ئه‌ركه‌كانی گوێ ته‌نها ڕاگرتنی چاوێلكه و هه‌ڵواسینی گواره نییه
*ئاماده‌یه هه‌موو ته‌مه‌نی (باج)ی نه‌زانین بدات، به‌ڵام به سووكایه‌تی ده‌زانێت بڵێ نازانم
*لای گێل، زانا تێكچووه
*یاسا وه‌ك په‌ڕه‌شوت وایه، كونی تێبوو كاری پێناكرێت
*هه‌موو شه‌ڕێك سینه‌مای بێ بلیته
*ئیراده باشترین رێنمای سروشته
*گەر مرۆڤێک پلینگێک بکوژێ دەڵێن ئازایەتیە ؛ بەلام بە پێچەوانەوە دەڵێن دڕندەییە !
*خۆ بە گەورە زانین لە ئەنجامی کەمو کوریەوەیە
*گەر نەگەیشتیە دەریا بە دڵۆپێک ئاو رازیبە
*بێ دەنگی لە چەنەبازەوە فێر بووم ، سادەیی لە لوت بەرزەوە ، هەولدان لە تەمبەلەوە ؛ زۆر سەیرە من ڕێزی ئەم مامۆستایەنەم ناگرم .
*هەرگیز لە مردن مەترسە ژیان ترسی زیاترە لە مردن
*هەموو مرۆڤەکان خاوەنی دادگایەکن ،ئەویش ویژدانە
*ئازادی مافه‌و ده‌بیت وه‌رگیرێ و دیاری نییه پێشکه‌ش بکرێت
*پشیله ئه‌گه‌ر کوێریش بێت هه‌ر به‌دوای مشک دا ده‌گه‌ڕێت
*که‌س له بێ ده‌نگی په‌شیمان نه‌بۆته‌وه به‌لام زۆرن ئه‌وانه‌ی که له زۆر بله‌یی په‌شیمان بوونه‌ته‌وه
*تووره بوون تۆله کردنه‌وه‌ی خه‌لکی تره له خۆت
*گرنگ له که‌وتن دانیه به‌لکو گرنگ له دوباره هه‌ستانه‌وه دایه
*به‌رد له سه‌ری بده‌ی یان سه‌ر له به‌ردی بده‌ی هه‌ر سه‌رت ده‌شکێ
هه‌موو ئافره‌تێکی جوان مه‌رج نیه چاك بێت.. به‌ڵام ئافره‌تی جوان له به‌ر چاوانه ئافره‌تی ژیرو داناو به‌ره‌وشت له‌به‌ر دڵانه.... ناپلیۆن
ئافره‌تی چاك و ته‌ندروستی چاك گه‌نجینه‌ی پیاوه ...... جۆن رای
من هیچ له‌نهێنی خوا نازانم.. به‌ڵام زۆرشت ده‌رباره‌ی مرۆڤ ده‌زانم...... بوزا
ئه‌وانه‌ی خۆشه ویستیه‌كانیان ده‌رناخه‌ن وه‌ك ئه‌وانه وان كه خۆشه‌ویستی ناكه‌ن....شكسپیر
ئه و ئازاره‌ی ناتوانیت لێی ره‌د بیت لێی را ی دێت...... شكسپیر
من بیر ده‌كه‌مه‌وه كه‌واته من هه‌م........ دیكارت
بروام كرد كه هیچ شتێك نیه به‌قه‌د بیركردنه‌وه ئازار كێش بێت .....ئـــاراگۆن
هه‌ر ده‌نگێ له سروشته‌وه بێت جۆرێک مۆسیقیه ، به‌ڵام هه‌موو که‌س ناتوانێ ده‌رکی پێ بکات .....باخ
دۆستی ئێوه که‌سێکه که هه‌موو لایه‌نه‌کانی ژیانتان بزانێت له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌شدا خۆشی بوێن ......په‌رمۆدا به‌ترا
هیچ شتێک گۆڕانی به‌سه‌ردا نایه‌ت ئه‌وه ئێمه‌ین که ده‌گۆڕێین .......هنری دیوید
هه‌زاران ڕیگه ئه‌تگه‌یه‌نێته خۆش به‌ختی م گه‌ر یه‌کێ له‌وان به‌سترا ڕێگایه‌کی تر هه‌ڵبژێره ....... یۆرسن
دنیا بۆ پیاو زه‌رده‌خه‌نه‌یه‌که ، بۆ ژن زه‌رده‌خه‌نه‌یه‌ک دنیایه‌که ..........ئاناتۆل فرانس
ئه‌وه‌ی له هه‌وڵدان ماندوو نه‌بێ سه‌ره‌نجام سه‌رکه‌وتوو ئه‌بێت ........بتهۆڤن
سه‌روه‌ت له شه‌ڕدا و سه‌رکه‌وتنت له عه‌شقدا هۆکاری به‌خته‌وه‌ریه .......... مۆلێ
چێژ له به‌هار نه‌به‌یت دووچاری خه‌زان ئه‌بیت ........شکسپیر
واز هینان له ئازادی واز هینانه له ژیان.......رۆسۆ
پیاو ئه‌و که‌سانه‌ن که دایکییان دروستیان کردون.............بلزاک
ئه‌وشته‌ی که نامان کوژیت به‌هێزمان ده‌کات...........نیشته
چه‌نه‌بازی و زۆر بڵێیی جیگای زمان ره‌وانی ناگریته‌وه..........جه‌لال ژاژله‌یی
به‌رهه‌ڵستی و توره‌یمان به ئارامیمانه‌وه به‌نده...........جوهر
خۆشه‌ویستی رێگای درۆی حه‌ڵاڵ ده‌دات............ئه‌حلام مه‌نسور
بێ ناوی زۆر باشتره له به‌دناوی...............بولد جیرالد
ئه‌وه‌ی یه‌کێ ڕاوبنێ ،خۆشی ناحه‌سێته‌وه............ خاندی
مرۆڤ ده‌بێته شاعیر ئه‌گه‌ر توشی خۆشه‌ویستی بێت...........ئافڵاتون
له هاورێیه‌تی دا ته‌نها ئه‌و هه‌ڵانه ده‌بینین که ده‌شێ هاورێکانمان ئازار بده‌ن، له خۆشه‌ویستیشدا ته‌نها ئه‌و هه‌ڵانه ده‌بینین که ئێمه ئازار ده‌ده‌ن...........لابدۆیێر
خۆشه‌ویستی له نه‌رم و نییانی ئاٿره‌ت که‌م ده‌کاته‌وه، له هی پیاو زیاد ده‌کات......جان پۆڵ رێچسته‌ر
ئه‌و خۆشه‌ویستییه‌ی که ته‌نها به‌شێکه له ژیانی پیاو، ته‌واوی مێژووی ئافره‌ته..............مادام دۆستایل
چه‌ند رێگایه‌ک بۆ گۆرینی بیر و باوه‌ری خه‌ڵکی بێ ئه‌وه‌ی بیان ره‌نجێنی]
هه‌میشه له کێشمه کێش دوور بکه‌وه‌ره‌وه هه‌ر وه‌ک چۆن له مار و بوومه له‌رزه دوور ئه‌که‌ویته‌وه
نابێ به راشکاوی به هیچ که‌س بڵێیت هه‌ڵه سه‌که‌یت....
هه‌میشه هه‌وڵ بده شته چاکه‌کانی خه‌ڵکی بخه‌یته‌وه به‌ر چاویان
هه‌مــــوو نه‌زانان له هه‌ڵه‌کانی خۆیان به‌رگری ده‌که‌ن،،،،به‌ڵام که‌سێ دانی نا به هه‌ڵه‌کانی خۆیدا
بێگوومان له ته‌واوی خه‌ڵکی له به‌ر تره
ئه‌گه‌ر ئه‌م کارانه‌ت ئه‌نجام دا خه‌ڵکی رق و بێزاریت به‌رامبه‌ر ده‌رده‌برن
1-هێجت گووێ له قسه‌ی خه‌ڵکی نه‌گرت
2-هه‌میشه ده‌رباره‌ی خۆت قسه بکه‌یت
3-ئه‌گه‌ر له نێوان قسه‌ی خه‌ڵکیدا بیرێک به هزرتدا هات قسه‌کان به‌وان ببریت و خۆت ده‌ست بکه‌یت به قسه کردن
کاتێ ئه‌توانین کامه‌رانی بێنینه ژیانمانه‌وه که هه‌ستی کامه‌رانیمان هه‌بێت
ژنێک که ده‌ستخۆشی له خواردنه‌که‌ی بکرێت ئاماده‌یه له چێشتخانه‌که‌یدا خۆی بکاته قووربانی
ئه‌گه‌ر ئه‌ته‌وێ دڵـــی ژنان به ده‌ست بێنیت .. بزانه که خانمان زۆر حه‌زیان له جل و به‌گه حه‌ز ئه‌که‌ن ئه‌وان له‌م رووه‌وه دلخۆش بکرێن
ئه‌و په‌ری ئاره‌زووی که‌سێک ئه‌وه‌یه که ته‌شویق و ئافه‌رین بکرێت
جوانترین شیعر له سه‌رانسه‌ری جیهاندا لایه‌لایه‌ی دایکه " لامارتن "
* دوژمنی که‌سێک له دڵدا جێمه‌که‌ره‌وه جگه له خۆت که تۆ هه‌میشه غه‌مگین بکات " ئه‌رستۆ "
* ده‌رگایه‌ک مه‌شکێنه که به ئاسانی به کلیل ده‌بێته‌وه " هه‌مزاتۆف "
* که‌سێک باوه‌ڕی به خۆی هه‌بێت پێویستی به تاریفکردنی که‌سانی تر نییه " کوستا ولوبۆن "
* مرۆڤی له خۆڕازی کاتێک که هه‌نگاوه هه‌ڵدێنێ بابزانێ که به‌سه‌ر ده‌ستکردی پینه‌چیه‌ک هه‌نگاو ده‌نێت " شکسپیر "
* هه‌زاران ڕێگا به‌ره‌و سه‌رکه‌وتن ده‌ڕۆن ، ئه‌گه‌ر یه‌کیان به‌سترا ڕێگایه‌کی تر هه‌ڵبژێره و ڕامه‌وه‌سته " یورسین "
* هه‌ستی نیشتیمانپه‌روه‌ری و ئازادیخوازی له دڵی هه‌موو کوردێکدا جێگیر بووه و ده‌ستی لێ هه‌ڵناگرێت " پێشه‌وا قازی محمد "
* هه‌میشه هه‌وڵ بده ڕێز له ئه‌و پرسیاره بگره که بیسه‌ر لێتی ده‌کات " جودی جیمز "
* ئه‌گه‌ر مه‌به‌ستی کێبڕکێت هه‌یه له‌گه‌ڵ که‌سێک دا کێبڕکێ بکه که له‌خۆت له‌به‌رتر و له‌پێشتر بێت "لویی ئه‌کسایز "
* پێ له شوێن هه‌نگاوه‌کان دا مه‌نێ ، به‌ڵکو به دوای دۆزینه‌وه‌یان دا به " ماتسیۆ باشۆ "
* پێکه‌نین باشترین چه‌کی شه‌ڕی له دژی ژیان " ئاناتۆل فڕانس "
* کاتێ که هه‌موان له‌گه‌ڵ مندا هاوباوه‌ڕ ده‌بن ، ئینجا هه‌ست ده‌که‌م که له هه‌ڵه‌دام " ئۆسکار وایڵد "
* سه‌گی برسی که تێرت کرد هه‌رگیز ناتگه‌زێت به‌ڵام جیاوازی سه‌گ و مرۆڤ له‌هه‌مان خاڵدایه " ڤاڵت دیزنی "
* فرمێسکی منداڵ پاڕانه‌وه‌یه ئه‌گه‌ر جوابی نه‌ده‌یه‌وه ده‌بێت به ئه‌مر " جان جاک ڕۆسۆ "
* ئه‌گه‌ر نه‌توانین به ئازادی بژین ، باشتر وایه به باوه‌شێکی کراوه پێشوازی له مه‌رگ بکه‌ین " مهاتما گاندی
خۆی حەشاردا بێت خۆشەویستی دویشکێنێ و بە دەستی دەهینێت ..... شکسپیر..
ئێمه ته‌نیا به‌رپرس نین له‌و كارانه‌ى كه ده‌یكه‌ین ، به‌ڵكو به‌رپرسین له‌و كارانه‌ش كه‌نایكه‌ین . (مۆلێر)
* ڕاستى قوڕِسه له‌به‌رئه‌وه هه‌ڵگرى كه‌مه. (بۆلاتۆ)
* ئازایه‌تى هه‌ندێجار له‌وه‌دایه دانیشیت و بێده‌نگ بیت .(ونیستۆن چه‌رچڵ)
* له خوا ده‌ترسم و له‌وه‌ش كه له خوا ناترسێ .(سعدى شیرازى)
* ئه‌و خه‌ڵكه‌ش سه‌یرن..زه‌لام به دیق و سیله‌وه ده‌كوژن دوایى چه‌پكه گوڵ له‌سه‌ر گۆڕه‌كه‌ى داده‌نێن .(رۆی رۆجه‌رز)
* هیچ شتێك به قه‌ده‌ر نه‌سیحه‌ت ئیسرافى تێدا ناكرێت .(ڕۆجی فۆکاوڵد)
* تۆ پرسیارم لێ مه‌كه با منیش درۆت له‌گه‌ڵ نه‌كه‌م .(ئۆلیڤه‌ر گۆلد سمیث)
* ئاقڵ ئه‌وه‌یه ئیستفاده له كه‌ریێتى خۆى بكات .( دی.ئێچ.لۆره‌نس)
* مه‌زن به ، به تایبه‌ت له‌شتى بچكۆله‌دا .(فرانسیس خاڤیار)
*نیو زانین ،، زۆر ترسناكتره له نه‌زانی .. (برناردشــۆ)
جوانترین شیعر له سه‌رانسه‌ری جیهاندا لایه‌لایه‌ی دایکه " لامارتن "
* دوژمنی که‌سێک له دڵدا جێمه‌که‌ره‌وه جگه له خۆت که تۆ هه‌میشه غه‌مگین بکات " ئه‌رستۆ "
* ده‌رگایه‌ک مه‌شکێنه که به ئاسانی به کلیل ده‌بێته‌وه " هه‌مزاتۆف "
* که‌سێک باوه‌ڕی به خۆی هه‌بێت پێویستی به تاریفکردنی که‌سانی تر نییه " کوستا ولوبۆن "
* مرۆڤی له خۆڕازی کاتێک که هه‌نگاوه هه‌ڵدێنێ بابزانێ که به‌سه‌ر ده‌ستکردی پینه‌چیه‌ک هه‌نگاو ده‌نێت " شکسپیر "
* هه‌زاران ڕێگا به‌ره‌و سه‌رکه‌وتن ده‌ڕۆن ، ئه‌گه‌ر یه‌کیان به‌سترا ڕێگایه‌کی تر هه‌ڵبژێره و ڕامه‌وه‌سته " یورسین "
* هه‌ستی نیشتیمانپه‌روه‌ری و ئازادیخوازی له دڵی هه‌موو کوردێکدا جێگیر بووه و ده‌ستی لێ هه‌ڵناگرێت " پێشه‌وا قازی محمد "
* هه‌میشه هه‌وڵ بده ڕێز له ئه‌و پرسیاره بگره که بیسه‌ر لێتی ده‌کات " جودی جیمز "
* ئه‌گه‌ر مه‌به‌ستی کێبڕکێت هه‌یه له‌گه‌ڵ که‌سێک دا کێبڕکێ بکه که له‌خۆت له‌به‌رتر و له‌پێشتر بێت "لویی ئه‌کسایز "
* پێ له شوێن هه‌نگاوه‌کان دا مه‌نێ ، به‌ڵکو به دوای دۆزینه‌وه‌یان دا به " ماتسیۆ باشۆ "
* پێکه‌نین باشترین چه‌کی شه‌ڕی له دژی ژیان " ئاناتۆل فڕانس "
* کاتێ که هه‌موان له‌گه‌ڵ مندا هاوباوه‌ڕ ده‌بن ، ئینجا هه‌ست ده‌که‌م که له هه‌ڵه‌دام " ئۆسکار وایڵد "
* سه‌گی برسی که تێرت کرد هه‌رگیز ناتگه‌زێت به‌ڵام جیاوازی سه‌گ و مرۆڤ له‌هه‌مان خاڵدایه " ڤاڵت دیزنی "
* فرمێسکی منداڵ پاڕانه‌وه‌یه ئه‌گه‌ر جوابی نه‌ده‌یه‌وه ده‌بێت به ئه‌مر " جان جاک ڕۆسۆ "
* ئه‌گه‌ر نه‌توانین به ئازادی بژین ، باشتر وایه به باوه‌شێکی کراوه پێشوازی له مه‌رگ بکه‌ین " مهاتما گاندی "
ئا فره ت
• لە جیهاندا تەنها یەك ئافرەتی شەڕانگێز هەیە، هەموو پیاوێك وا هەست دەكات هاوسەرەكەی ئەوە.
• خۆشەویستی راستەقینە وەكو دێوەزمە وایە زۆر كەس قسەی لەگەڵ دەكەن، بەڵام كەم كەس دەیبینن.
• دڵنیابە ئافرەت دەبێتە بەهەشت، مادام تۆ لەبەر دەرگای راوەستاوی.
• ئەگەر ئافرەتێك سەرسام بوو بە پیاوێكی بێدەنگ ئەوا واتێدەگا لەبەرامبەر ئەویش بێ دەنگ دەبێت.
• دڵی ئافرەت وەكو عەمبەر وایە كەس بۆنەكەی نازانێ تاوەكو دەسووتێ.
• ئەگەر ئافرەتت هەڵبژارد بابە گوێیەكانی بێت نەوەك بەچاوەكانی.
• خۆشەویستی سیناریۆیەكە ئافرەت هەڵدەستێ بە نمایش كردن و پیاویش پارەكەی خەرج دەكات.
• ماچ كردن هەندێك جاران تاكە رێگایە پیاو بەكاری دێنێ لەوەی رێگە لە قسەی ئافرەتەكەی بگرێ.
• ئەگەر خۆشەویستی كەرستەیەك با كەس نەدەما نەیكڕیبایە.
• قسە لەگەڵ ئافرەتی توڕە مەكە، چونكە بەو هۆیەوە تۆ كاتت لە دەست دەدەیت، و كاتی ئەو بەفیرۆ دەدەی.
• ژنان شمشێر بە هەناسەكانیان هەڵدەگرن.
• ئافرەت كۆتایی بە قسە ناهێنێ تاوەكو نەگریت.
ئافره‌ت ئاگر دانێكه سه‌ره‌وه‌ی له مه‌ڕمه‌ڕ . ڕوسیی.
•ئافره‌ت ئافره‌ته له هه‌موو كات و شوێنێكدا . ڕوسیی.
•ئافره‌ت ئامێرێكی مۆسیقای جوانه، ژێیه‌كانی خۆشه ویستییه . ستنداڵ
* شه يتان بيويستى به كاتژمێر هه يه بؤ خه له تاندنى پیاوێك و ئافره تيش كاتژمێرێكی
به سه بؤ خه له تاندنى 10 شه يتان ( په‌نديكى ئه لمانيه )
* ئافره ت ئوميدى گشت پیاوێكه له ژیاندا ( سقراط )
* ئافره ت جوانترين دياريه يه زدان به خشيويه تى به پیاو ( جويار )
* دلخؤشترين ئافره ت ئه و ئافره ته يه كه نه مێژووی هه يه و نه رِابردوو ( جورج ئيليؤن )
جوانترین ئافره‌ت ئه‌وه‌یه كه ووشه‌كانى خۆشه‌ویستى له‌سه‌ر لێوه‌كانى بریقه ئه‌داته‌وه .. ( شوبان )
جوانترین چاو …. چاوى ئافره‌تانه .. ( به‌رازیلی )
جوانترین ئافره‌ت له جیهاندا … ناتوانێ زیاتر له‌وه‌ى كه هه‌یه‌تی پێت بدات ( وته‌یه‌كى ئینگلیزى )
جوانترین ئافره‌ت له خۆشه‌ویستى .. ئافره‌تێكى خوێنده‌وار و زانا
جوانترین ئافره‌ت له‌لام ئه‌و ئافره‌ته‌یه كه هێشتا نه‌مبینیبێت .. ( كامل شناوى )
* جوانترین زه‌رده‌خه‌نه‌كانى ئافره‌ت : زه‌رده‌خه‌نه بۆ خۆشه‌ویسته‌كه‌یه‌تى ، كه خۆشه‌ویسته‌كه‌ى فێرى خۆشه‌ویستى
ژنی ژێر ماڵ پیاو دروست ده‌كات ، بێ ئه‌قڵیش ده‌یڕوخێنێ............ (( سوله‌یمانی كوڕی داود )) سه‌لامی خوای له‌سه‌ر
ژن ، كیسه‌ی پاره‌كه‌ی به‌ده‌سته‌وه ده‌گرێ بۆ ئه‌وه‌ی ئافره‌ت بیبینێ ، به‌ڵام پیاو ده‌یشارێته‌وه تاكو ژنه‌كه‌ی نه‌بینێ
ژن ئه‌وه‌ی بۆی ده‌كرێ نایبینێ ، ته‌نها ئه‌وه ده‌بینێ كه بۆ ئه‌و ناكرێ .............. جۆرج كۆرتلین
دیل کا ره نگی
ئه‌گه‌ر چاویلکه‌ی ڕه‌شبینی له چاوان بکه‌یته‌وه و به دیدێکی به‌خته‌وه‌رانه له هه‌موو شتێک ڕامێنی ، ده‌بێنی ژیان جوانترو
خۆشتره له‌وه‌ی تۆ بیری لێ ده‌که‌یته‌وه
*به‌هار به ڕازاوه‌یی خۆی نواند ، تۆ ئه‌ی ئه‌و که‌سه‌ی له به‌هاری ته‌مه‌ن دایت ، نرخ و به‌های لاوێتی خۆت بزانه ، به‌هاری ته‌مه‌نت له نێو به‌هاری سرووشتدا به خۆشی ڕابوێره
خۆ شه ویستی
کاتێک ده‌رباره‌ی خۆشه‌ویستی ده‌دوێیت به چرپه بدوێ (شکسپیر).
تراژیدیای خۆشه‌ویستی له‌وه‌دا کورت ده‌بێته‌وه که کوڕ ده‌یه‌وێت یه‌که‌م که‌س بێت بچێته ناو دڵی ئه‌و
کچه‌ی خۆشی ده‌وێت و کچیش ده‌یه‌وێت دواین که‌س بێت بچێته دڵی ئه‌و کوڕه‌وه که خۆشیده‌وێت (لۆرد بایرۆن).
خۆشه‌ویستی گوڵ ده‌بینێت به‌بێ دڕک (په‌ندێکی ئه‌ڵمانی).
خۆشه‌ویستی به‌هاری ژن و پایزی پیاوه (هێلین ڕۆناڵد).
ئه‌گه‌ر ڕێکه‌وت کوڕێک باسی دڵڕه‌قی کچێکی بۆ کردیت، ئه‌وه بزانه که دڵی له ناو ده‌ستی کچه‌که‌دایه (برنیس).
خۆشه‌ویستی هیچ یاسایه‌کی نیه (بوریسیۆس).*
خۆشه‌ویستی جه‌نگێکه هه‌ڵگریساندنی ئاسانه ... به‌ڵام کوژانه‌وه‌ی گرانه.
سه‌فه‌ری خۆشه‌ویستی ڕێگه‌یه‌کی خۆشی هه‌یه‌ئه‌گه‌ر بتوانی له‌کۆتایی ڕێگه‌ی شه‌به‌قی ڕوناکی و
خۆشبه‌ختی ببینی خۆشه‌ویستی ته‌مه‌نی بۆ نیه، یاسایه‌کی هه‌یه‌ئه‌ویش وه‌فاداریه.
خۆشه‌ویستی کوێره و تاموچێژی زیاتره ئه‌گه‌ر که‌سانی دیکه هه‌ستی پێ بکه‌ن. (تۆرجینیڤ).
سه‌یری خۆشه‌ویستی له‌وه‌دایه ، ئه‌گه‌ر کچێک کوڕێکی خۆشبوێت پێیوایه پادشایه له ناو هه‌موو پیاواندا
(ڤیرجینیا ڤاندواتر).
خؤشه ويستى گوڵه و ئافره تيش درِكيه تى ( شوبنهاور )
خؤشه ويستى بالداريكه ده خوينىَ لة دلى ئافرةتدا ( كار )
خؤشه ويستى بؤ ئافره ت وه كو بيويستى گوڵه بؤ ئاو ( تشالز ثوب )
* خؤشه ويستى سؤزيكى به هيزه وا له ئافره ت ده كات كه يارى به ميشكى پیاو بكات ( جورج صاند )
خؤشه ويستى راستى نابيت ئه‌گه‌ر هاتوو له دوو لايه نه وه نه بيت ( على مراد )
خؤشه ويستى ئا‌گريكه دلى پیاو ئه‌برژێنێت بؤ ئه وه ى ئافره ت بيخوات ( شكسبير )
لابدۆیێر ده‌ڵێ: "له هاورێیه‌تی دا ته‌نها ئه‌و هه‌ڵانه ده‌بینین که ده‌شێ هاورێکانمان ئازار بده‌ن، له
خۆشه‌ویستیشدا ته‌نها ئه‌و هه‌ڵانه ده‌بینین که ئێمه ئازار ده‌ده‌ن"
ئابیک بۆنار ده‌ڵێ: "مرۆڤ له خۆشه‌ویستی دا پێویستی به‌وه‌یه که باوه‌ری پێ بکرێت، له هاورێیه‌تیشدا
پێویستی به‌وه‌یه لێی تێ بگه‌ی"
جان پۆڵ رێچسته‌ر ده‌ڵێ: "خۆشه‌ویستی له نه‌رم و نییانی ئافره‌ت که‌م ده‌کاته‌وه، له هی پیاو زیاد ده‌کات"
مادام دۆستایل ده‌ڵێ: "ئه‌و خۆشه‌ویستییه‌ی که ته‌نها به‌شێکه له ژیانی پیاو، ته‌واوی مێژووی ئافره‌ته"
لارۆ شڤۆکۆ ده‌ڵێ: "ئاشقان بۆیه له یه‌کتر بێزار نابن، چونکه به‌رده‌وام باسی خۆیان ده‌که‌ن"
دیمس ده‌ڵێ: "دروشمی ئافره‌تان (هه‌موو شتێک بۆ خۆشه‌ویستی و له خۆشه‌ویستی دایه)"
لابروێر ده‌ڵێ: "ئافره‌ت له خۆشه‌ویتی و له هاورێیه‌تیدا له پیاو باشتره!"
شوبن هاور ده‌ڵێ: "ئافره‌ت له خۆشه‌ویستیدا ئه‌ژیت، پیاو به خۆشه‌ویستی ئه‌ژیت"
رۆلان ده‌ڵێ: "خۆشه‌ویستی هونه‌رێکه ژن ده‌یزانێت و پیاو فێری ده‌بێت"
ابن سلامه ده‌ڵێ: "ئافره‌تی ئاشق ئه‌ستێره له ئاسمان نابینێت، به‌ڵام له چاوی خۆشه‌ویسته‌که‌یدا ئه‌یبینێت"
کامبڵ ده‌ڵێ: "ئافره‌ت ته‌نها یه‌ک که‌سی خۆشده‌وێت ئه‌ویش خۆیه‌تی"
لابروێر ده‌ڵێ: "خۆشه‌ویستی زۆران بازێیه ئافره‌ت سه‌رکه‌وتووانه لێی ده‌رده‌چێت ئه‌گه‌ر ویستی"
مارک توین ده‌ڵێ: "له ئافره‌تێکی ته‌مه‌ن 90 ساڵیم پرسی که‌ی ئافره‌ت له خۆشه‌ویستی ئه‌وه‌ستێت، وتی له یه‌کێکی بپرسه له من به ته‌مه‌نتر بێت!"
فیکتۆر هۆگۆ ده‌ڵێ: "ژیان گوڵه خۆشه‌ویستی شیله‌که‌یه‌تی"
هێمنی شاعیر ده‌ڵێ: "ئه‌گه‌ر ویستت دڵی جوانێ رابگری، ئه‌بێت بۆی بژی نابێت بۆی بمرى"
جێیەک هەیە کە خۆشەویستی تیایدا دەست پێدەکات و جێیەکیش هەیە کە خۆشەویستی تیایدا کۆتای دیت، خۆشەویستی داوای هیج ناکات. کارل سام بیرگ..
خۆشەویستی نهێنیەکی پەنهانە، بەڵام ناتوانم لێی تێبگەم چونکە من کاتێ لەو باوەرەدام کە بریارم لە
شتیک داوە خۆم لە گومانێکی گەورەدا دەبینم..... سیردجۆن
خۆشەویستی هاوسەری مرۆڤایەتی دروست دەکات، خۆشەویستی دۆستانە دەیگەیەنێتە رادەی کەماڵ.... فرەنسیس
ئافرەت یان خۆشی دەێ یان رقی لێی دەبیتەوە، ڕێگەی سێیەمی نیە... بوبلیلیۆس
سحری یەکەمین خۆشەویستی ئەوەیە کە ئیمە نازانین کە ئەمە ناکرێ کۆتای بێ. ..دزائیلی..
خۆشەویستی لە ژێر فشاردا سیس ئەبێ،چونکە بنا‌‌‌‌‌غەکەی ئازادیە، نە لەگەڵ مل کەچیدا دەگونجێ، نە
لەگەڵ غیرەدا، سنورداریش نیە کاتێ کە موریدەکانی لە برواو ڕاشکاوی دا دەژین. ..شیلی..
هەرکەسێک توشی خۆشەویستی بێت ئەبێت بە شاعیر ..ئەفڵاتۆن..
هیچ شتیک لەم دنیایەدا ئەوەندەی خەونی خۆشەویستی لاویک سیرین نیە. تۆماس مۆر
زۆربەی هاوڕێیەتی ساختەیە، زۆربەی خۆشەویستیش گەمژەییە...... شکسپیر
لە هاوڕێیەتیدا تەنها ئەو هەڵانە دەبینین کە دەکرێ ئازاری هاوڕێیەتیمان بدات، بەڵام لە خۆشەویستیدا تەنها
ئەو هەڵانە دابینین کە دەناڵێنین با دەستیانەوە... لابرۆی
لە خۆشەویستیدا مرۆڤ پێویستی بەوە هەیە کا بروا بکات، بەڵام لا هاوڕێیەتیدا پێویستی بەوە هەیە کە
تێبگات.... ئابیل بونار
په ندی پێشینیان
1-درۆ بێ ده سه ڵا ته هه مو که س پێی ئه وێرێ
2- چه‌م بێ چه‌قه‌ڵ نابێت
3- له هه‌موو هه‌ورێک باران نابارێت
4- ئه‌وه‌ی سمێڵی سوور بێت هه‌مزاغا نیه
5- نان ئه‌و نانه‌یه ئه‌مڕۆ له‌خوانه
6- ده‌ستی ماندوو له‌سه‌ر سکی تێره
7- گۆشتی لاڕانی خۆت بخۆ مننه‌تی قه‌ساب هه‌ڵمه‌گره
8- تا خاوه‌ن ماڵ دزی گرت،دز خاوه‌ن ماڵی گرت
9- که زۆر هات قه‌واره به‌تاڵه
10- ماڵ له خۆی نه‌بوو میوانیش ڕووی تێکرد
11- سه‌ری نایه‌شێت په‌ڕۆی لێ به‌ستووه
12- که‌ڵه‌شێریش نه‌بێت ڕۆژ ئه‌بێته‌وه
13- سه‌فه‌رو مه‌عامه‌له سه‌نگی مه‌حه‌که
14- کاری ئه‌مڕۆ مه‌خه‌ره سبه‌ی
15- گیا له‌سه‌ر بنجی خۆی ئه‌ڕوێته‌وه
16- به‌رد له جێ ی خۆی سه‌نگینه
17- دۆم بێت و کڵاش بۆ خۆی دروست کات
18- مار ڕقی له سیره، سیریش له به‌رده‌م کونی مار ئه‌ڕوێت
19- سه‌لکی سیری یان قنچکی پیازی
20-هه‌موو شتێک به خوێ، خوێش به مانا
21- ماڵی قه‌ڵب سه‌ر با خاوه‌نێتی
22- ماست نیه به ده‌مته‌وه دیار بێت
23-چی بچێنیت ئه‌وه ئه‌دووریته‌وه
24- پاره بده‌و مه‌لا له مزگه‌وت ده‌رکه
25- سه‌یری دایک بکه‌و ، دوێته بخوازه(داڵک بدوێنه‌و دوێته بخوازه)
26- ماسی له به‌حرا سه‌ودا ناکرێت
27- شه‌ل نی یه پێ ی شکاوه
28- قه‌دری زێڕ لا ی زه‌ڕه‌نگه‌ره
29- ئاش له خه‌یاڵێک ، ئاشه‌وان له خه‌یاڵێک
30- به به‌ردێک دوو چۆله‌که‌ی کوشت
31- برسێتی ڕه‌گی هاری به‌ده‌مه‌وه‌یه
32- دار هه‌ڵبڕه سه‌گی دز دیاره
33-دوو پشکه له‌خۆی به‌شکه
34- بۆ ڕیش جوو سمێڵیشی دانا
35- مریشک هێلکه‌ی قازی کرد قنگی دڕا
36- به قه‌د به‌ڕه‌که‌ی خۆت قاچ ڕاکێشه
37- هه‌ر که‌س به لێفه‌ی خۆی بنوێ
38- کێ خواردوویه‌ته‌وه‌و کێ ی گرتووه
39- بانێکه‌و دوو هه‌وا
40- به‌ڕه لای ته‌نکیه‌وه ئه‌دڕێ
41- کونه مشکی لێ بووه به قه‌یسه‌ری
42- گه‌وره ئاو ئه‌ڕێژێ و بچوکیش قاچی تێوه‌ر ئه‌دات
43- کوێر تا ئه‌مرێ به‌تامای دوو چاوی ساغه
44- کاسه‌ی پڕ ئاشتی ماڵه
45- ئه‌وه‌ی که بۆ گوو که‌ر هه‌ڵ ئه‌که‌وێت بۆ ڕاوکه‌ر هه‌ڵ ناکه‌وێت
46- نان بۆ نانه‌وا گۆشت بۆ قه‌ساب
47- له کاتی ڕاوا نه‌بێت گووی نایه‌ت
48- به‌ری ڕۆژ به بێژنگ ناگیرێت
49- دوو گا له دۆڵێکا ڕه‌نگی یه‌ک نه‌گرن خوی یه‌ک ئه‌گرن
50- ندی و بدی کورێکیان بوو له جیاتی ناوک کێریان بڕی
51- تف هه‌ڵده ناو چه‌وانی خۆت ئه‌گرێته‌وه
52- کای کۆن به‌با مه‌که
53- هه‌تا گوندۆر گوندۆر بوو خزمی مه گه‌له‌ک زۆر بوو، گوندۆر هاته بڕانێ خزمی مه هاته قڕانێ
54- گۆزه‌ی تازه ئاوی خۆشه
55- ئه‌و ماسته بێ موو نی یه
56- ئه‌و باوکه‌ی مه‌له‌وان بوو کوڕه‌که‌ی ئاو بردی
57- به‌رد تل بده، بێ کار مه‌به
58- دۆم به دانیشتن ماڵی وێرانه
59- کا هی خۆت نه‌بوو کایێنه‌که هی خۆت بوو
60- سه‌ری بێ ده‌لاک مه‌تاشه
61- مریشک هێلکه‌ش ئه‌کات و ڕیقنه‌ش ئه‌کات
62- گۆم تا قووڵ بێت مه‌له‌ی خۆشه
63- له ئاوی خووڕ مه‌ترسه له ئاوی مه‌نگ بترسه
64- له بخۆر مه‌ترسه له نه‌خۆر بترسه
65- ده‌ریا به ده‌می سه‌گ گڵاو نابێت
66- باری که‌ر دایم قورسه
67- بووکێ له‌گه‌ڵ تۆمه خه‌سوو تێبگه
68- دیوار له‌گه‌ڵ تۆمه‌و پاسار گوێت لێ بێت
69- هه‌موو که‌س له شه‌ڕواڵی خۆی دا پیاوه
70- که‌س به دۆی خۆی ناڵێت ترشه
71- ئه‌یه‌وێت ماسی بگرێت و قاچیشی ته‌ڕ نه‌بێت
72- ده‌سته چه‌وره‌که‌ی خۆت به من مه‌سڕه
73- مردوو له‌وه پاکتر ناشۆرێت
74- له ئاش زۆری پێچووه، له ڕێگا په‌له په‌لیه‌تی
75- دوای کڵاوی با بردوو مه‌که‌وه
76- ئه‌و هه‌ویره ئاو زۆر ئه‌کێشێت
77- ته‌شی ڕێس ته‌شی ڕێس بێت به‌کلکی که‌ریش بێت ئه‌ی ڕێسێت
78- بیانووی تڕ نانی جۆیه
79- به‌ختی له هه‌موو شتێکدا ڕه‌شه،ته‌نها له شووتی دا سپی یه
80- سه‌ری له به‌ر هه‌تاو سپی نه‌کردووه
81- من هه‌ر به پاڵووت ئه‌که‌م و تۆ هه‌ر ئه‌بیت به پاشوو
82- من ئه‌ڵێم نێره ئه‌و ئه‌ڵێت بیدۆشه
83- ڕێوی به کونا نه ئه‌چوو شتێکیشی به‌ست به‌خۆیه‌وه
84- که گوورگ پیر بوو ئه‌بێت به مه‌خسه‌ره‌ی سه‌گ
85- ڕێوی له کونی خۆی هه‌ڵگه‌ڕێته‌وه گه‌ڕ ئه‌بێت
86- که‌ری دێز حه‌ز به تۆپینی خۆی و زه‌ره‌ری ساحێبی ئه‌کات
87- نان خۆرت بمرێ به‌س مشور خۆرت نه‌مرێ
88- ئه‌وه‌ی ده‌تگرێنێت دۆسته، ئه‌وه‌ی که پێت پێ ئه‌که‌نێ دوژمنته
87- له ده گوێز گوێزێک پووچ ئه‌بێت
88- که جام پڕ بوو لێ ی ئه‌ڕژێ
89- سه‌رێکی هه‌یه‌و هه‌زار سه‌ودا
90- له ده‌رگای هه‌ر که‌سێکت دا له ده‌رگات ئه‌ده‌نه‌وه
91- ده‌نگی ده‌هۆڵ له دوور خۆشه
92- ئه‌گه‌ر مار جارێک پێوه‌ی دایت خوا بیگرێ، ئه‌گه‌ر بوو بو دوو جار خوا تۆ بگرێت
93- با له هه‌ر کوێیه‌که‌وه بێت ئه‌و له‌وێ شه‌ن ئه‌کات
94- له کانی یه‌ک ئاوت خوارده‌وه لێڵی مه‌که
95- دار به ته‌وری وت گه‌ر کلکت له خۆم نه بوایه توانای بڕینمت نه ده‌بوو
96- هه‌ردووک جاشی ماکه‌رێکن
97- ئه‌وه‌ی به‌رز بفڕێت نزم ئه‌نیشێته‌وه
98- سوار تا نه‌گلێ نابێت به سوار
99- قه‌رز کۆن ئه‌بێت نافه‌وتێت
100- قه‌رز دوو ماڵ ئاوه‌دان ئه‌کاته‌وه
101- ماڵی زیاد سه‌ر ناشکێنێت
102- قومارچی دۆڕاو نه‌ڵێت به .......ه‌وه دڵی ئه‌ته‌قێ
103- ئاشی نه‌زان خوا ئه‌یگێڕێت
104- خوا تا کێو نه‌بینێت به‌فری تێ ناکات
105- به‌ردی بچووکیش سه‌ر ده‌شکێنێ
106- هه‌موو گیانله‌به‌رێک گۆشتخۆره به‌س ناوی گورگ به‌ده
107- بزن هه‌میشه قنگی به ده‌ره‌وه بوو که‌س ناوی نه ده‌برد،مه‌ڕ یه‌ک جار قنگی به‌ده‌ر که‌وت
کردیان به چه‌پ
108- چه‌پڵه به یه‌ک ده‌ست لێ نادرێت
109- ئه‌وه‌نده مه‌ڵێ گوێت لێ نه‌گرن، ئه‌وه‌نده‌ش گوێ ڕامه‌گره سه‌رت بێته ژان
110- مناڵی بچووکیش خه‌ونی گه‌وره ده‌بینێت
110- هه‌ر که‌س ده‌چێته قه‌بری خۆی
111- ماڵی نه‌خۆری بۆ چه‌کمه سۆری
112- بزن بۆ شه‌وێکیش شوێنی خۆی خۆش ئه‌کات
113- ئه‌گه‌ر گوڵ نیت دڕکیش مه‌به
114- که‌چه‌ڵ که ده‌رمانکه‌ر بێت ده‌رمانی سه‌ری خۆی ئه‌کات
115- ساڵی خۆش له به‌هاره‌که‌یدا دیاره
116- مه‌ستی و ڕاستی
117- قسه یان له شێت یان له مناڵ
118- له برسا بمری له گه‌ڵتا ئه‌گری نانت ناداتێ
119- گۆم تا قووڵ بێت مه‌له‌ی خۆشه
120- بانگی موحه‌مه‌د به ئاشکرا خۆشه
121- به‌رخی نێر بۆ سه‌ر بڕینه
122- که‌ره مه‌مره به‌هاره کورتانت بۆ دێت له شاره
123.ئه‌گه‌ر گوڵ نیت دڕکیش مه‌به
124.پیاو به ته‌ماى دراوسێ بێت به‌بێ شێو سه‌رده‌نێته‌وه
125.زۆر کارى گه‌وره هه‌یه پیاوى بچوک ده‌یکات
126.ده‌وڵه‌مه‌ند پیرۆزت بێت ،فه‌قیر له کوێت بوو؟
127.گه‌ر دوعاى که‌ر قبوڵ بوایه جــۆ ده‌باری
128.ئیش به‌بێ زه‌حمه‌ت مه‌حاڵه بوونی
129.پیاو ماسی بگرێ، ته‌ڕ ده‌بێ قوونی
130.حه‌زده‌كه‌ی دوور بی له گێره و كێشه
131.به‌قه‌د به‌ڕه‌ی خۆت پێ ڕابكێشه!
132.ته‌مه‌ن میوانی ئازیزمه‌وه خونچه‌ی ژینم ئه‌پێچته‌وه
133.بیره‌وه‌ریش یادگاریه‌که‌وه هه‌رگیز له‌بیر ناچێته‌وه
134.ئه‌وه‌نه وێڵی به‌رگ و خۆراکین نازانین خۆمان خۆراکین
135.هه‌رکه‌س له‌لای خۆی ده‌ست به‌تێڵایه نازانێ رۆژان ڕۆژی له‌دوایه
136.ده‌رزیه‌ک به خۆتا بکه ئنجا سوژنێک به‌خه‌ڵکى تردا
137.به‌سێ برا کڵاوێکیان هه‌یه
138.به‌ردێک نه‌زان بیخاته گۆمه‌وه به سه‌د دانـــــا ده‌رنایه‌ت
139.وتیان به ڕێوی شاهیدت كێیه؟
وتی كلـكی خۆم، باوه‌ڕم پێیه
140.حه‌زده‌كه‌ی دوور بی له گێره و كێشه
به‌قه‌د به‌ڕه‌ی خۆت پێ ڕابكێشه
141.به‌سمان به‌سه‌ردا لێده گیزو فیز
پێوه‌دان خۆشه نه‌وه‌ك ویزه‌ویز
142.له شارو لادێ ئه‌م نه‌قڵه باوه
گیای شین به جێگای سه‌خته‌وه ماوه
143.شه‌ڕنه‌كه‌ر پیشه‌ی زوو دانیشتنه
به‌ردی زل به‌ڵگه‌ی نه‌هاویشتنه
144.ئاو بتبا مه‌چۆ سه‌ر پردی نامه‌رد
چش با بخنكێی به سه‌د ئێش و ده‌رد
145.وتیان پشیلـه، گووت به ده‌رمانه
دایپۆشی به خۆڵ ئه‌و بێویژدانه
146.شوێن بۆ سه‌ر پیشه‌ی خۆی ده‌چێته‌وه
گیا له‌سه‌ر پنجی خۆی ده‌ڕوێته‌وه
147.قه‌ل ئه‌ڵێن لاسای كه‌وی كرده‌وه
ڕۆینه‌كه‌ی خۆیشی له‌بیر برده‌وه
148.مه‌شهوره بزن بۆ تاقه شه‌وێ
جێگای خۆش ده‌كا له كوێ وه‌ركه‌وێ
149.ناشكوری مه‌كه به‌م به‌شه كاكه
له قوڕ ئه‌وه‌نده تۆز هه‌ستێ چاكه
150.قه‌ت مه‌ڵێ بوومان، بێژه هه‌مانه
نان ئه‌و نانه‌یه ئه‌مڕۆ له خوانه
151.نانێ ڕۆژ په‌یدا بكه و نانێ شه‌و
هه‌ڵمه‌گره هه‌رگیز منه‌ت له‌م و له‌و
152.نه‌مدیوه له ئاش گه‌رمتر كاسه
مه‌گه‌ر له‌ژێریا هه‌بێ نیوكاسه
153.قه‌ت له شوێن چووان نه‌چیه‌وه چاكه
به‌س لێرو له‌وێ كای كۆن به با كه
154.هێندێ كه‌س ئازاو ڕژدن له شه‌ڕێ
هه‌تاكو لێیان وه‌ڕاست ده‌گه‌ڕێ
155.ئه‌مه‌ش فه‌رموده‌ی قه‌دیمیه‌كانه
به‌رد له جێگای خۆی قورس و گرانه
156.ئه‌مه‌ش نه‌قڵێكی له‌مێژ و كۆنه
پاداران بگره، بێ پا ئێخۆنه
157.كه‌سێ نه‌گبه‌تی بێته سه‌ر شانی
په‌ڵووڵه بخوات، ده‌شكی ددانی
158.چكۆله‌ترین كرده‌وه‌ی ئینسان
له سه‌د قسه‌ی زل باشتره دیسان
159.ئه‌گه‌ر قسه‌ی حه‌ق له من ده‌پرسی
تێر ئاگای نییه هه‌رگیز له برسی
160.بۆ ئیشی بچوك، قه‌ت تێمه‌كۆشه
161.ئاوت خوارده‌وه جارێك له كانی
به‌ردی تێ مه‌خه، خۆ تۆ ئینسانی
162.ئیش به‌بێ زه‌حمه‌ت مه‌حاڵه بوونی
پیاو ماسی بگرێ، ته‌ڕ ده‌بێ قوونی
163.قه‌دیمی ده‌ڵێن بۆ ده‌سته‌وستان
هیچ فه‌رقی نییه گه‌رمێن و كوێستان
164.دووڕوو هه‌روایه پیشه‌و ڕه‌فتاری
هه‌م له ناڵ ئه‌دات، هه‌م له بزماری
165.شوان ده‌ڵێن شوانیی پێ ئیفتیخاره
نانچنینه‌وه‌ی لا عه‌یب و عاره
166.په‌سندتر بووه چ ئێستا، چ زوو
ڕێوی گه‌ڕیده له شێری نووستوو
167.پشیلـه ده‌می بۆ دووگ نه‌ده‌چوو
ده‌یگوت پێم ناخوری، چه‌ند سوێره په‌ككو
168.ڕووبه‌ڕوو ده‌بی له‌گه‌ڵ ژینی تاڵ
چونكی به خه‌یاڵ كه‌س نه‌بووه به ماڵ
169.پیاو كارێك بكا كه پێی بوه‌ستێ
دوو شوتی هه‌ڵناگیرێ به ده‌ستێ
170.خۆت لێ نه‌گۆڕێ گه‌ر بوویته گه‌وره!
مه‌شهوره دنیا به پێچ و ده‌وره
171.ئه‌و كه‌سه دۆستی گیانی گیانیته
هاوڕێی نه‌بوونی و لێقه‌وماویته
172.هه‌ڵه و له‌بیرچوون جارو بارێكه
ده‌ڵێن هه‌ر عه قڵه‌ی له خه‌سارێكه
173.سا بێ سكی خۆت مه‌دڕه له داخا
كێ مرد و كێی‌تر ما له وه‌جاخا
174.عه‌تر ده‌بێ خۆی بۆن بدا كاكه!
نه‌ك عه‌تار بڵێ زۆر عه‌تری چاكه
175.خۆشیم نه‌دیوه له‌م ڕۆژگاره
وه‌تی هه‌م، ئیمسال خۆزگه‌م به پاره
176.له ترس و خۆفی ماری به‌دكردار
له‌په‌نا ئاور خۆم داوه حه‌شار
177.له دووی سیاسه‌ت خۆت مه‌خه‌ره به‌ند
ڕێوی قه‌واڵه‌ی پێبوو پێستیان که‌ند
178.توخن به پیاوی سه‌رچه‌وت مه‌که‌وه
به‌ده‌ست قه‌رز بده‌و به پێ دووی که‌وه
179.له‌هه‌موو هه‌ورێ باران نابارێ
ڕاز که‌وته زاری و ڕاست که‌وته شاری
180.ئه‌و کانیه ی ئاوی لێ ده‌خۆیته‌وه
به‌ردی تێ مه‌خه تینوو ئه‌بێته‌وه
ئه‌وه‌ی ئه‌یه‌وێ سه‌ری نه‌یه‌شێ
به‌قه‌د به‌ڕه‌ی خۆی پێ ڕاده‌کێشێ
181.مه‌عاشی به‌لاش بێ پیته‌و بێ خێر
ده‌ستی ماندووه له‌سه‌ر سکی تێر
181.حەیا برژێ خر نابێتەوە
.
182،ئەگەر پارە زۆۆر بو چاکە کەم دەبێت
183.خوشکی بێ برا مالی بێ چرا
184خزم ئەگەر گۆشتیش بخوات ئێسک ناشکێنێت
185.راستی یەک ریگای هەیە بەلام چەوتی هەزار
186.کتێبی بە نرخ لەسامان بشترە
187.دێت و دەروات رۆژگار هەر دەمێنێت یادگار
188،مال بۆخۆی نەبوو میوانیشی هاتە سەر
189.سوار تا نەپەرێ نابێ بەسوار
190.کوێرە چیت دەوێ دوو چاوی ساخ
191.لایلایە دەلێ بۆخۆشی ناخەوێ
192.دەستی ماندو لەسەر زگی تێرە
193.ئەنگوستەک شەرح بیبرێ خوێنی لێ نایێ
194.بە عارەبانە ناتوانین سەر کەوین بۆ ئاسمان
195.گولێک زۆۆر کەس بۆنی دەکات بۆنی نامێنێ
196.نەفس بیگری مشتێكە ، بەری دەی دەشتێکە
197.سوپاسی سەرەتا مەکە تا کۆتایی
198.گریان نەبوایە رێزی پێکەنین دەگیرا
199.ئەگەر بە جوانی بوایە زاوا بۆ بوکی دەچوو
200.پێش ئەوەی بیر لەچاکە بکەیتەوە بەر لە خراپەکانت بکەوە
201.بەری بچوک سەری گەورە دەشکێنێ
202.ئەوەی ناوکی بوێ دەبێ توێکل بشکێنێ
203.لەسەر رێگای لا بدەی درک لەپێت رادەچێت
204ئیشی چاکە هەر گیز ون نابێ
205.خۆش باوەر چاوێکی کوێرە
206ئەوەی مەر بێت گورگ دەی خوات
207.قسەی زۆۆر بگرە کەم بفرۆشە
208.ئەگەر زگ برسی بو چاو کوێر دەبێ
209،قسەی شەشو خۆش نەک زۆۆرو هۆش
210.دەنگی دەهۆل لەدورەوە خۆشە
211.مەچۆرو لای کەس تا پێویست نەبێ
212.برادەری دلسۆز دەرمانی ژیانە
213.رۆژ لەزستانەوە خۆشەویست دەبێ
214.مەیمون بۆخۆی نەبوو سورێژەشی لێ هات
215.ئەگەر جوتیار جوتیار بێ لەسەر شاخیش جووت دەکات
216.گۆم تاقول بێت مەلەی خۆشترە
217.ئەوەی نیە لە مالان ئاگای نیە لە حالان
218بەردی گەورە نیشانەی نەهاویشتنە
بر نادشۆ
ئێمه له یاری كردن ناوه‌ستین هۆیه‌كه‌ی ئه‌وه نیه كه ئێمه گه‌وره بووینه ، به‌لكو ئێمه گه‌وره بووین چونكه وازمان له یاری كردن هێناوه ..
نیو زانین ،، زۆر ترسناكتره له نه‌زانی ..
كاتێك كه‌سێكی بێ ئه‌قل كارێكی ئابروو به‌ر ده‌كات ، ئه‌وه ده‌كاته بیانووی خۆی كه ئه‌وه ئه‌ركی خۆیه‌تی
مرۆڤ .. تاكه گیانه‌وه كه من لێی ده‌ترسێم .. له كاتێكدا له شێریش ناترسم .. چونكه شێر نه بیرۆكه‌ی هه‌یه و نه مه‌زهه‌ب و نه تائیفه و نه حیزبی هه‌یه ….
پیاوی زیره‌ك خۆی ده‌گونجێنێ له‌گه‌ل جیهان ، به‌لام پیاوی ناعاقل سوڕ ده‌بێ له‌سه‌ر ئه‌وه‌ی كه جیهان به كه‌یفی ئه‌و بێت و وه‌ك ئه‌و بیه‌وێ وابێت ، بۆیه هه‌موو پێشكه‌وتنێك له‌سه‌ر ده‌ستی پیاو ناعاقله‌كانه‌وه دێته كایه‌وه
ئازادی به‌رپرسیارێتییه ، بۆیه زۆر له پیاوان لێی ده‌ترسن .
ژن و مێر دا یه تی
* ئافره‌ت له‌به‌ر سێ شت ده‌خوازرێت: له‌به‌ر سامانه‌كه‌ی و كه‌سوكاری و جوانیه‌كه‌ی و دینداریه‌كه‌ی، جا دینداره‌كه هه‌ڵبژێره ده‌حه‌سێیته‌وه. (وه‌ك له فه‌رموده‌دا هاتوه).
* له دایك بڕوانه ئینجا كچ بخوازه (په‌ندێكی مه‌جه‌ری)
* ئه‌و ئافره‌ته‌ی به‌وه ناڕه‌حه‌ته كه مێرده‌كه‌ی جێ سه‌رنجی ئافره‌تانه، ناتوانێت له‌گه‌ڵ مێردێكدا بژێت كه به‌دڵی ئافره‌تان نیه.
* ئه‌گه‌ر پیاوه‌كان بیانزانیبایه ئافره‌تان له‌كاتی به‌ته‌نهابونیاندا چۆن كات به‌سه‌ر ده‌به‌ن، ژنیان نه‌ده‌هێنا (ئاو، هنری).
* تارمایی هه‌ژاری به‌سه‌ر دوو كه‌سدا دێت و ده‌چێت، مێردی ژنێك زیاده‌مه‌سره‌فی بكات و ژنی مێردێكی قومارچی. (ئه‌حمه‌د شه‌وقی)
* ئه‌وكه‌سه‌ی ژنێكی جوان و تێگه‌یشتوو و دڵسۆزی هه‌بوو، هه‌موو ئافره‌تی هه‌یه.
* پیاو ناتوانێت به‌راستی سه‌باره‌ت به هاوسه‌رێتی قسه بكات، هه‌تا ژنه‌كه‌ی له‌ژیاندابێت. (به‌رنادشۆ).
* ئه‌وكه‌سه‌ی به‌په‌له ئافره‌تێك بخوازێت، به له‌سه‌رخۆیی په‌شیمان ده‌بێته‌وه. (كۆنگریف)
* به كچێكیان وت: خۆشی له چیدایه؟ وتی: مێردێك دڵم پڕ له پایه‌داری بكات و چاوم پڕ له جوانی. (جاحز)
* جوێن پێدانه ئه‌گه‌ر له‌به‌ر چاو ژنه‌كه‌ت به ئافره‌تێكی دیكه‌دا هه‌ڵبڵێی.
* به ژنێكیان وت: مێرده‌كه‌ت خۆش ده‌وێت؟ وتی: من گرنگ نیه، گرنگ ئه‌وه‌یه ئه‌و خۆشی بوێم، ئه‌گه‌ریش من ركم لێی بێته‌وه.
* ئافره‌تی چاك و له‌شساغی چاكترین ده‌وڵه‌مه‌ندیه بۆ پیاو (هندی).
ئا سا نه به لام ئه سته مه
ئا سا نه به لام ئه سته مه
ئاسنه که‌چاودێری هه‌ڵه‌ی که‌سانی تر بکه‌ین...به‌ڵام...ئه‌سته‌مه‌که‌دان به‌هه‌ڵه‌ی خۆماندا بنێین
ئاسنه که‌خه‌وببینین...به‌ڵام...ئه‌سته‌مه که خه‌ونه‌کانمان بهێنینه‌دی.
ئاسانه هه‌موو رۆژێک چێژ له‌ژیان وه‌ربگرین...به‌ڵام...ئه‌سته‌مه که هه‌ست به‌نرخی راسته‌قینه‌ی ژیان بکه‌ین.
زۆرئاسانه به‌ڵێن بده‌ین...به‌ڵام....ئه‌سته‌مه‌که‌به‌وه‌فابین به‌رامبه‌ربه‌جێهێنانیان.
ئاسانه که‌ره‌خنه له خه‌ڵک بگرین...به‌ڵام...ئه‌سته‌مه‌که که‌موکوریه‌کانی خۆمان چاک بکه‌ین.
زۆر ئاسانه که‌هه‌ڵه بکه‌ین...به‌ڵام...ئه‌سته‌مه‌که‌په‌ند له‌هه‌ڵه‌کانمان وه‌ربگرین.
زۆر ئاسانه که گومانی خراپ به‌خه‌ڵک به‌رین....به‌ڵام....ئه‌سته‌مه‌که گومانی چاکه‌یان پێبه‌رین.
زۆرئاسانه که‌وه‌ربگرین...به‌ڵام...ئه‌سته‌مه که ببه‌خشین.
ئاسانه دۆران و شکست خواردنمان...به‌ڵام....ئه‌سته‌مه بۆ جای دووه‌م هه‌ستانه‌وه‌مان.
ئاسانه که‌ئه‌م په‌ندانه بخوێنینه‌وه...به‌ڵام...ئه‌سته‌مه که به‌کا ریان بهێنین
سوقرات
سوقرات
گه‌نجێك چو بۆلای سوقرات وتی مامۆستا زانیارم فێربكه ئه‌ویش ده‌ستی گرت و بردیه لای ئاوێك سه‌ری كرد به ئاوه‌كه‌دا تا ته‌واو هه‌ناسه‌ی لێبرا وپاشان به‌ریدا دوای كه‌مێك گه‌نجه‌كه هاته‌وه سه‌ر خۆی به هه‌ناسكه بركێوه ووتی مامۆستا من ته‌نها ووتم زانستم فێركه نه‌ك بم خنكێنه سوقراتیش ووتی ئه‌وكاته‌ی سه‌رت له ئاوه‌كه‌دابوو هه‌موو هیوایه‌كت چی بوو ، گه‌نجه‌كه
ووتی تۆزێك هه‌وا بۆ ئه‌وه‌ی نه‌خنكێم ،سوقڕاتیش ووتی ده‌ی تائه‌وئه‌ندازه‌یه‌ش عاشق نه‌بی بۆ زانست و زانیاری هیچ كات فێرنابیت و نابی به‌زانا وه‌ئه‌مه‌ش وانه‌ی یه‌كه‌مته.
بێده‌نگى و قسه‌كردن له‌كاتى خۆيدا زيره‌كى و هۆشمه‌ندييه*
به‌خته‌وه‌ر كه‌سێكه له‌هه‌ر خه‌تايه‌ك كه‌ده‌يكات ئه‌زمونێكى تازه به‌ده‌ست بهێنێت*
* هه‌ركات ته‌واوى به‌لاو ئاره‌زوه‌كانى مرۆف له‌شوێنێكدا كۆبكرێته‌وه‌و به‌سه‌ر خه‌لكى دا دابه‌شى بكه‌ن، به‌دبه‌ختترين كه‌س چونكه به‌شى خۆى ده‌بينێت له‌به‌شى پێشوى رازى ده‌بێت و له‌سكالاكردن ده‌مى داده‌خات و راده‌وه‌ستێت
* ئه‌گه‌ر بێده‌نگيت و خه‌لكى ده‌تهێنه قسه‌كردن چاكتر وايه هه‌ر بێده‌نگ بيت
ئه‌گێڕنه‌وه که جارێک سوقرات ناسیاوێکی ده‌بینێت که به پڕتاو هاتبوو بۆ لای زۆر به‌گه‌رمه‌وه هه‌واڵێک به سوقرات بگه‌یه‌نێت . ناسیاوه‌که به‌سوقراتی ووت :
ئه‌و هه‌واڵه‌ت بیستووه که‌من بیستوومه ده‌رباره‌ی یه‌کێک قوتابی یه‌کانت ...؟؟؟
سوقرات پێی ووت : چرکه‌یه‌ک چاوه‌ڕی به پێش ئه‌وه‌ی که ئه‌و هه‌واڵه‌م پێ بڵێیت حه‌ز ده‌که‌م تاقی کردنه‌وه‌یه‌کی بچووکت به فلته‌ر پێ بکه‌م ئه‌بێت تیایدا ده‌رچیت ،که‌پێی ده‌ڵێن سێ فلته‌ری :
پیاوه‌که سه‌ری سووڕما ووتی سێ فلته‌ری ....؟؟؟
سوقرات ووتی : به‌ڵێ سێ فلته‌ری ...بۆ ئه‌وه‌ی به‌و فلته‌ره‌دا بزانم ئه‌وه‌ی ده‌یڵێیت ڕآسته یان نا .
فلته‌ری یه‌که‌م :.... فلته‌ری ڕاستی یه
ئایا تۆ دڵنیایت له‌و هه‌واڵه که ڕاسته ....؟؟؟؟
پیاوه‌که ووتی : نه‌خێر منیش بیستوومه ...!!
سوقرات ووتی باشه که‌واته تۆ هیچ دڵنیانیت له ڕاستی و درۆی ئه‌و هه‌واڵه‌ی که نیازت هه‌یه به منی بڵێیت .
با فلته‌ری دووه‌م تاقی که‌ینه‌وه : که فلته‌ری باش یان چاک ...ئایا ئه‌و هه‌واڵه ی ده‌رباره‌ی قوتابی یه‌که‌م باشه یان خراپه ...؟؟؟؟
نه‌خێر باش نیه به پێچه‌وانه‌وه‌یه...!!
سوقرات پێی ووت : که‌واته تۆ هه‌واڵێکی خراپ به من ده‌ڵێیت و دڵنیاش نیت له ڕاستی یه‌که‌ی ..!!
پیاوه‌که بوو به‌قسه‌ی خۆیه‌وه‌و هه‌ستی به شه‌رمه‌زاری ده‌کرد و سوقرات به‌رده‌وام بوو پێی ووت . ده‌تووانی له تاقیکردنه‌وه‌که‌دا ده‌رچیت مه‌جالت ماوه له فلته‌ری سێ یه‌م .
...با بچینه لای فلته‌ری سێ یه‌م . فلته‌ری سوود
ئایا ئه‌و هه‌واڵه سوودی هه‌یه بۆ من ...؟
پیاوه‌که له‌ووه‌ڵامدا ووتی : له ڕاستیدا نه‌خێر ..!!
سوقرات دیسان ووتی که‌واته ئه‌ته‌وێت هه‌واڵێک به من بڵێیت که ڕاست نیه ، و باش نیـــه و هیچ سوودێک یان نرخێکی بۆ من تیا نیـــه ...
که‌واته.....له ئه‌صڵدا بۆچی ده‌ته‌وێت ئه‌و هه‌واڵه‌م پێ بڵێیت ....؟؟؟؟؟
به‌و شێوه‌یه سوقرات کابرای به‌زاند و شه‌رمه‌زاری کرد
یاسا نیشانه‌و به‌ڵگه‌ی بونی عــه‌‌قڵه ..... سوقرات
دڵی ئافره‌ت گهورهترین سه‌ڕچاوه‌ی خۆشه‌ویستی و دڵ سۆزیه ...... سوقرات
باشترین شت له لێقه‌وماندا بیر كردنه‌وه‌یه........ سوقرات
ئه ره ستو
ئه ره ستو
هه‌موڕۆژێک که له‌خه‌و هه‌ستایت 5 پرسیار له خۆت بکه
*بزانه تۆ کێیت
*بزانه چی ده‌که‌یت
*چۆنبیت ئه‌و ڕۆژه
*بزانه چۆن قسه‌ده‌که‌یت له‌گه‌ڵ ده‌وروبه‌رت
*ئایا که دێیته‌وه بۆ ماڵ دڵت خۆسه‌و دڵی که‌ست نه‌ێشاندوه
وو ته ی ناوداران له سه ر ئا فره ت
وو ته ی ناوداران له سه ر ئا فره ت
جوانترین ئافره‌ت له‌لام ئه‌و ئافره‌ته‌یه كه هێشتا نه‌مبینیبێت .. ( كامل شناوى )
* جوانترین زه‌رده‌خه‌نه‌كانى ئافره‌ت : زه‌رده‌خه‌نه بۆ خۆشه‌ویسته‌كه‌یه‌تى ، كه خۆشه‌ویسته‌كه‌ى فێرى خۆشه‌ویستى
ده‌كات .. وه زه‌رده‌خه‌نه‌ى بۆ منداڵه‌كه‌ى . منداڵه‌كه‌ش فێرى ماناى دایكایه‌تى ده‌كات …. ( حكیم )
* جوانترین دیمه‌ن كه كارده‌كاته سه‌ر ده‌روون … دیمه‌نى ئافره‌تێكى جوانه كه ده‌گریت یان ئازار ده‌كێشێ … ( ماكولی )
جوانترین روخسارى پرِ له رووناكى ئافره‌ت ده‌بینیت كاتێك پیاوێك خۆشی ده‌وێت
جوانترین شت له ئافره‌ت ئه‌وه‌یه كه ده‌توانێت ئیقناعت بكات بێ ئه‌وه‌ى یه‌ك وشه‌ش له ده‌مى ده‌ربێت .. ( حكیم )
جوانترین ئه‌و شته‌ى كه خوا دروستى كردووه له‌سه‌ر زه‌وى … روخسارى ئافره‌تى جوان .. ( فرید دی فری )
جوانترین دیمه‌نى دونیا … كاتێك ئافره‌تێك لێوه‌كانى ده‌گه‌زىَ … ( لۆرد بایرۆن )
جوانترین ده‌نگ كه ئافره‌ت گوێی لێ ده‌بێ ,,, له پسه پسی ئه‌و پیاوه‌وه ده‌رده‌چێ كه خۆشی ده‌وێت ( علی سعد مراد )
جوانترین ئافره‌ت ئه‌وه‌یه كه ووشه‌كانى خۆشه‌ویستى له‌سه‌ر لێوه‌كانى بریقه ئه‌داته‌وه .. ( شوبان )
جوانترین چاو …. چاوى ئافره‌تانه .. ( به‌رازیلی )
جوانترین ئافره‌ت له جیهاندا … ناتوانێ زیاتر له‌وه‌ى كه هه‌یه‌تی پێت بدات ( وته‌یه‌كى ئینگلیزى )
جوانترین ئافره‌ت له خۆشه‌ویستى .. ئافره‌تێكى خوێنده‌وار و زانا
ئةوةى جاك زامدارت دةكات ئافرةتة و ئةوةى جاكتر تيمارت دةكات هةر ئافرةتة
ئافرةت وةك ميش هةنكة دةتوانيت بيتةوة بدات و دةشتوانيت شيرينيت بى بدات
ئافرةتى رةسةن هينانى كرانةو لةكةلى زيان ئاسانة
ئافرةت يان خؤشةويستى دةكات يان رقى لييةتى و ريكةى سيهةميش نيية
كةورةترين ئافرةت ئةوية لةكاتى رق ليبونةوةو تورةى فيرى خؤشةويستيمان دةكات و وامان ليدةكات لةكاتى كرياندا بيبكةنين و لةكاتى ئازار جةشتندا زةردةخةنة بخاتة سةر ليوانمان
ئافرةت درؤ ناكات تةنيا بؤ تةمةن و نرخى شتةكانى خؤى و بارةى ميردةكةى نةبيت
بيدةنكى تةنيا ئةو شتةية كة ئافرةت لةزيرةوة رقى ليةتى
ئافرةت بيست سال بةسةر دةبات تا كورةكةى دةكات بة بياو ،ئافرةتيكى كة بةبيست دةقة شيتى دةكات
لة بيشانكادا ئافرةت دين بؤ سةيركردن هةروةها دين بؤ ئةوةى سةير بكرين
ئافرةت كةمترين مةراى دةكات بؤ ئةو كةسةى كة زؤرى خؤشدةويت
ده ربا ره ی خۆ شه ویستی
ده ربا ره ی خۆ شه ویستی
سحری یەکەمین خۆشەویستی ئەوەیە کە ئیمە نازانین کە ئەمە ناکرێ کۆتای بێ. ..دزائیلی..
خۆشەویستی لە ژێر فشاردا سیس ئەبێ،چونکە بنا‌‌‌‌‌غەکەی ئازادیە، نە لەگەڵ مل کەچیدا دەگونجێ، نە لەگەڵ غیرەدا، سنورداریش نیە کاتێ کە موریدەکانی لە برواو ڕاشکاوی دا دەژین. ..شیلی..
هیچ شتیک لەم دنیایەدا ئەوەندەی خەونی خۆشەویستی لاویک شیرین نیە. تۆماس مۆر
جێیەک هەیە کە خۆشەویستی تیایدا دەست پێدەکات و جێیەکیش هەیە کە خۆشەویستی تیایدا کۆتای دیت، خۆشەویستی داوای هیج ناکات. کارل سام بیرگ..
خۆشەویستی نهێنیەکی پەنهانە، بەڵام ناتوانم لێی تێبگەم چونکە من کاتێ لەو باوەرەدام کە بریارم لە شتیک داوە خۆم لە گومانێکی گەورەدا دەبینم..... سیردجۆن
خۆشەویستی هاوسەری مرۆڤایەتی دروست دەکات، خۆشەویستی دۆستانە دەیگەیەنێتە رادەی کەماڵ.... فرەنسیس
ئافرەت یان خۆشی دەێ یان رقی لێی دەبیتەوە، ڕێگەی سێیەمی نیە... بوبلیلیۆس
زۆربەی هاوڕێیەتی ساختەیە، زۆربەی خۆشەویستیش گەمژەییە...... شکسپیر
لە هاوڕێیەتیدا تەنها ئەو هەڵانە دەبینین کە دەکرێ ئازاری هاوڕێیەتیمان بدات، بەڵام لە خۆشەویستیدا تەنها ئەو هەڵانە دابینین کە دەناڵێنین با دەستیانەوە... لابرۆی
لە خۆشەویستیدا مرۆڤ پێویستی بەوە هەیە کا بروا بکات، بەڵام لا هاوڕێیەتیدا پێویستی بەوە هەیە کە تێبگات.... ئابیل بونار
ئەگەر جوانی لە پشت بیست قڵیشەوە خۆی حەشاردا بێت خۆشەویستی دویشکێنێ و بە دەستی دەهینێت ..... شکسپیر..
جوا نترین ووته کانی ژیان
جوا نترین ووته کانی ژیان
خوێندنه‌وه‌ی خۆت، له خوێندنه‌وه‌ی سه‌دان كتێب گرنگتره
*خوێندنه‌وه‌ی خۆت، كۆدی تێگه‌یشتنه‌كانته
*گرنگ نییه دره‌نگ تێبگه‌یت، گرنگ ئه‌وه‌یه گه‌وجانه ژیان نه‌به‌یته سه‌ر
*كارێك به‌نهێنی ده‌كه‌م، كه ئاشكربوو بتوانم به‌رگری له خۆم بكه‌م
*مرۆڤی گچكه ناتوانێت گه‌وره بیربكاته‌وه
* باوه‌ڕبه‌خۆنه‌‌بوون، له خۆڕوانینه به چاوی سووك
*هه‌تا قۆناغه‌كانی ترس نه‌به‌زێنیت، ناتوانیت مرۆڤێكی ئازابیت
* نه له ترسدا ڕێز هه‌یه، نه له ڕێزدا ترس
*ئه‌ركه‌كانی گوێ ته‌نها ڕاگرتنی چاوێلكه و هه‌ڵواسینی گواره نییه
*ئاماده‌یه هه‌موو ته‌مه‌نی (باج)ی نه‌زانین بدات، به‌ڵام به سووكایه‌تی ده‌زانێت بڵێ نازانم
*لای گێل، زانا تێكچووه
*یاسا وه‌ك په‌ڕه‌شوت وایه، كونی تێبوو كاری پێناكرێت
*هه‌موو شه‌ڕێك سینه‌مای بێ بلیته
*ئیراده باشترین رێنمای سروشته
*گەر مرۆڤێک پلینگێک بکوژێ دەڵێن ئازایەتیە ؛ بەلام بە پێچەوانەوە دەڵێن دڕندەییە !
*خۆ بە گەورە زانین لە ئەنجامی کەمو کوریەوەیە
*گەر نەگەیشتیە دەریا بە دڵۆپێک ئاو رازیبە
*بێ دەنگی لە چەنەبازەوە فێر بووم ، سادەیی لە لوت بەرزەوە ، هەولدان لە تەمبەلەوە ؛ زۆر سەیرە من ڕێزی ئەم مامۆستایەنەم ناگرم .
*هەرگیز لە مردن مەترسە ژیان ترسی زیاترە لە مردن
*هەموو مرۆڤەکان خاوەنی دادگایەکن ،ئەویش ویژدانە
*ئازادی مافه‌و ده‌بیت وه‌رگیرێ و دیاری نییه پێشکه‌ش بکرێت
*پشیله ئه‌گه‌ر کوێریش بێت هه‌ر به‌دوای مشک دا ده‌گه‌ڕێت
*که‌س له بێ ده‌نگی په‌شیمان نه‌بۆته‌وه به‌لام زۆرن ئه‌وانه‌ی که له زۆر بله‌یی په‌شیمان بوونه‌ته‌وه
*تووره بوون تۆله کردنه‌وه‌ی خه‌لکی تره له خۆت
*گرنگ له که‌وتن دانیه به‌لکو گرنگ له دوباره هه‌ستانه‌وه دایه
*به‌رد له سه‌ری بده‌ی یان سه‌ر له به‌ردی بده‌ی هه‌ر سه‌رت ده‌شکێ
-له ژیانم دا له ته له فیزۆندا په یره و پرۆگرامی خه راپم نه بینی وه
له به ر ئه وه ی خوای گه وره باڵێکی پیداوم ئه توانم پی بکوژینمه وه
( ؟ )
- ژن و مێرد دوو گوڵی ده م پشکه وتون هه ر کاتیك یه کیکیان سیس بو
ئه وه ی تریان ناشیرین ئه بیت ( ؟ )
- هه ر که سێ خێرو چاکه ی خه ڵکی تری لای مه به ست بیت بێ گومان
خۆی ده گاته به خته وه ری ( ئه فلاتۆن )
- پیاوی کامڵ و ته واو که سیکه که ژیانی خۆی به ده ستی خۆی
دروست بکات ( ؟ )
- چ به رد له گۆزه بگری ، چ گۆزه له به رد بده یت له هه ردوو حاڵه تا هه ر گۆزه که یه ده شکێ
( ؟ )
- هه ژار له هه ندیك خۆشی یه کانی ژیان بێ به شه ، به ڵام چاو چنۆك له هه موو
خۆشی یه کانی ژیانی بێ به شه ( لابریڤر )
- ئه ڤین گوڵه و ئا فره تیش درکه که یتی
( تۆ لستۆی
- مرۆف ناتوانیت چاکه له گه ڵ هه مو که سیکدا بکات .به ڵام. ئه توانیت چا که فیری هه مو که سیك بکات
(رولێن)
- ئافره ت ئه و فریشته یه که له ته مه نی مناڵیدا په رستیاره .و له گه نجی دا خۆش به خش و .له په‌ره‌دا دڵدانه وه مان ده دات
(لامارتین)
-ئه قڵ هیزیکه دونیا به ریوه ئه بات
(ئامرسۆن
- هونه ری هاوری گرتن له نهینی یه کانی به خته وه ری یه
(مه ك گۆریك)
- هه ڵه کردن کاریکی ئا ساییه .به ڵام. دوباره کردنه وه ی کاریکی بی ئه قلی یه
(ئه ناتۆڵ فرانس)
- ئه گه ر بته وی تۆیان خۆش بوێ خۆشت بوین خۆشه ویست به ..
(فرانکیلن)
- به خته وه ری له وه دایه مرۆف بزانێ چی ده وێو ئه وه ی ئاره زویه تی به ڵ و به گیان به گیان بییه ویت
(ماریر)
- هیچ شتیك باش یان خه راپی نییه ته نها هیزی بیرکردنه وه یه باش و خه راپی و به خته وه ری و نه هامه تی دروست ده کات
( ؟ )
- که س له بیده نگی په شی مان نابۆته وه به ڵام زۆرن ئه وانه ی که له زۆر بڵی ی په شیمان بۆنه ته وه
( ؟ )
- پیاوی زانا که سیکه که هه میشه بیهیه وی شتیك فیر بیت
(روسۆ)
- بۆ ئه وه ی بتوانین ده بێ بزانین .وه بۆ ئه وه ی بزانین.دابی بخوه‌نین.که واته با بخوینین تا بتوانین
(؟ )
- بیر له ژیان بکه نه وه به ڵام خه فه تی بۆ مه خۆن
(دیل کارنگی)
- مرۆف خۆی خولقینه ری قه دری خۆیه تی
(زه رده شت)
- جوانترین شیعر له سه رانسه ری جیهان لای لایه ی دایکانه
(لامارتین)
- ئه گه ر مزگینی یه کت پییه بۆ که سیك په له بکه بۆ گوتنی
(مۆریاك)
- ته نها ریگای هاورێ په یدا کردن ئه وه یه که سه ره تا خۆمان دۆستایه تی ده ر ببرین
(شکسپیر)
- لی بورده ی کلیلی شا دی و به خته وه رییه
(جیمبا لسکی)
-زه رده خه نه جوانترین ئا ریشی روخساره
( ؟ )
- خۆ شه ویستی نه خۆشی یه ته نها له ش ساغه کان ئا ره زوی ئه که ن
( ؟ )
- خۆشه ویستی میوه ی هه مو وه رزیکه له به رده ستی هه موان دایا
(فران کلین)
- یه کیك له تایمه ندمه نده کانی خۆشه ویستی ئه وه یه که هه ستی چاك بۆن له ده روندا هه ڵده دات
( ؟ )
- ته نها خه زینه یه ك که نرخی به دوادا گه رانی هه بێ ئا مانجه
( ؟ )
- بیرو را گۆرینه وه هه میشه له شمشیر راکیشان باشتره
(ناپیلیۆن)
- رۆژگار زۆر میهره بانه بۆ که سێک که بزانێ کاتی خۆی چۆن و به چی تیپه ر بکات
(؟ )
- بۆ به ده ست هینانی ئا زادی ده بێ مرۆف خۆی کۆنترۆڵ بکات
(فۆڵف)
- له ژیاندا نابێ له هیچ بترسیت به ڵکو ده بێ لێ ی تیبگه یت
(ماری کوری)
- تی که ڵی ئه و که سانه مه به که ناتوانێ نهینی یه کانی خۆیان بپاریزن
(ئه فلاتون)
- خه م باری ئه وه بوم که پیڵاوم نه بو تا ئه و کاته ی پیاویکم بینی که قاچی نه بو
( ؟ )
- ئه وانه ی هه ست به راستی ده که ن و ؛ئه وانه ی راستیان خۆش ئه ویت یه کسان نین
(کو نفۆ سیوس)
- به خته وه رتین که س ئه و که سه یه که بتوانیت که سیکی تر به خته وه ر بکات
ئێمه ته‌نیا به‌رپرس نین له‌و كارانه‌ى كه ده‌یكه‌ین ، به‌ڵكو به‌رپرسین له‌و كارانه‌ش كه‌نایكه‌ین . (مۆلێر)
* ڕاستى قوڕِسه له‌به‌رئه‌وه هه‌ڵگرى كه‌مه. (بۆلاتۆ)
* ئازایه‌تى هه‌ندێجار له‌وه‌دایه دانیشیت و بێده‌نگ بیت .(ونیستۆن چه‌رچڵ)
* له خوا ده‌ترسم و له‌وه‌ش كه له خوا ناترسێ .(سعدى شیرازى)
* ئه‌و خه‌ڵكه‌ش سه‌یرن..زه‌لام به دیق و سیله‌وه ده‌كوژن دوایى چه‌پكه گوڵ له‌سه‌ر گۆڕه‌كه‌ى داده‌نێن .(رۆی رۆجه‌رز)
* هیچ شتێك به قه‌ده‌ر نه‌سیحه‌ت ئیسرافى تێدا ناكرێت .(ڕۆجی فۆکاوڵد)
* تۆ پرسیارم لێ مه‌كه با منیش درۆت له‌گه‌ڵ نه‌كه‌م .(ئۆلیڤه‌ر گۆلد سمیث)
* ئاقڵ ئه‌وه‌یه ئیستفاده له كه‌ریێتى خۆى بكات .( دی.ئێچ.لۆره‌نس)
* مه‌زن به ، به تایبه‌ت له‌شتى بچكۆله‌دا .(فرانسیس خاڤیار)
*نیو زانین ،، زۆر ترسناكتره له نه‌زانی .. (برناردشــۆ)
*له دایک بوون و مردن ناچارییه ، که‌واته باشتره له ماوه‌ی نێوان ئه‌م دووانه ئه‌و په‌ڕی چێژ وه‌ربگرین.(یاسانتابان)
وو ته ی فه‌يله‌سوفه‌كان ده‌رباره‌ى پياوان و ژنان
ئه‌مه رای فه‌یله‌سوفه‌كانه بزانین تا چه‌ن وایه
بۆ پياوى به‌ڕه‌وشت نه‌هاتووه‌پرسيارى ته‌مه‌ن له‌و كچه بكات كه‌له‌گه‌ڵیایه‌تی.
بيزارترین پياو به‌لاى ئافره‌ته‌وه پياوى ڕه‌زيل وترسنۆكه.
ئه‌كه‌ر پياوێك ده‌رباره‌ى دڵ ڕه‌قى ئافره‌تێك بۆت دوا ئه‌وه بزانه كه ئافره‌ته‌كه‌دڵى داگيركردووه.
ئه‌گه‌ر پياوێك له‌خۆشۆويستيدا شكستى هێنا ئه‌وه هيوا ئه‌خوازێت به‌درێژايى ته‌مه‌نى به‌ته‌نيا بمێنێته‌وه‌و ژن نه‌هێنێت, به‌ڵام ئه‌كه‌ر ئافره‌تێك له‌خۆشه‌ويستيدا شكستى هێنا دوابه‌دواى ئه‌وشكسته به‌په‌له شوئه‌كات.
ئه‌گه‌ر پياوێكت بينى ده‌رگاى ئۆتۆمبيله‌كه‌ى بۆئافره‌تيك كرده‌وه ئه‌وه يان ئۆتۆمبيله‌كه‌ى تازه‌كڕيوه يان ژنه‌كه‌ى تازه‌هێناوه.
ئه‌گه‌ر پياوێك خۆشه‌ويسته‌كه‌ى له‌ده‌ستدا ئه‌وه زۆر زه‌حمه‌ته لاى كه‌سێكى تر بدۆزێته‌وه‌و خۆشى بوێت.
به‌‌خته‌وه‌رترين پياو ئه‌و پياوه‌يه كه يه‌كه‌م كه‌س بێت له‌دڵى ئه‌و ئافره‌ته‌دا كه‌خۆشى ئه‌وێت.
ئه‌وه‌ى كه ئافره‌ت زۆر لێى ئه‌ترسێت له‌پياودا هه‌بێت بێده‌نگييه, به‌ڵام ئه‌وه‌ى كه‌پياو زۆر لێى ئه‌ترسێت له‌ئافره‌تدا هه‌بێت زۆر بڵێ ييه.
خۆشه‌ويستى پايزيى پياوو به‌هارى ئافره‌ته.
پياوان ئه‌ڵێن زانست هێزه , ئافره‌تيش ئه‌ڵيت جوانى پاشايه.
ئه‌وپياوه‌ى له‌كه‌م وكورى ئافره‌ت نه‌بوورێت ئه‌سته‌مه‌خۆشه‌ويستيشى به‌ده‌ست بهێنێت.
پياو پياوه‌له‌هه‌ندێك كاتدا به‌ڵام ئافره‌ت هه‌مووكات هه‌ر ئافره‌ته.
ئه‌گه‌ر پياو هه‌ڵه‌ى كرد په‌شيمان ئه‌بێته‌وه ,به‌ڵام ئه‌گه‌ر ئافره‌ت هه‌ڵه‌ى كرد داواى لێبوردن ئه‌كات.
پياو به چاو خۆشه‌ويستى ئه‌كات به‌ڵام ئافره‌ت به‌گوێ.
پیر ه مێرد
پیر ه مێرد
گوێ ڕاستت سووک بێ بۆ چاکه بیستن
گوێ چه‌پت که‌ڕ بێ له فیت هه‌ڵبه‌ستن
قسه‌ی چاک ده‌گمه‌ن ده‌گاته جێی خۆی
واته‌ی به‌د زۆر که‌س پۆسته‌چییه بۆی
شوێن بۆ سه‌ر پیشه‌ی خۆی ده‌چێته‌وه
گیا له‌سه‌ر پنجی خۆی ده‌ڕوێته‌وه
ڕووبه‌ڕوو ده‌بی له‌گه‌ڵ ژینی تاڵ
چونكی به‌خه‌یاڵ كه‌س نه‌بووه‌به‌ماڵ
پشیلـه‌ده‌می بۆ دووگ نه‌ده‌چوو
ده‌یگوت پێم ناخوری، چه‌ند سوێره‌په‌ككو
چه‌ند خۆشه له پاش تاڵی شیرینی
له‌شوێنی ترسی شه‌و مژده‌ی ئه‌مینی
جاك زوو له بير خه لك ئه جيته وه
قيني خرابه هه ر نابريته وه
تؤ قينه به ري خه لقت كرته دل
ئه و قينه بو جه رك ئه بي به جقل
هه ميشه دلت خه فه تبار ئه بي
خواردنت له لا زه هري مار ئه بي
وا جاكه كه قين له دل ده راوي
ئه و سايه خويشت ئه زاني بياوي
به دليكي خوش ئه نوويت و ئه خوي
شه و به ده ر ده وه نا ناليني بوي
ئه كه ر بادشاي جه واهر بوش بي
هه موو ي به فيداي دليكي خوش بي
دلخوشي به راست هه ر به خودايه
خوا نه يدا نابي ره نجي به بايه
زور له كه ل حوكمي جاره نووس ناكري
به بي خواستي خوا هيج سه ر ناكري
له دووي سياسه ت خوت مه خه ره به ند
ريوي قق واله ي بيبوو بيستيان كه ند
تخون به بياوي سه ر جه وت مه كه وه
به ده ست قه رز بده و به بيي دويي كه وه
له هه موو هه وري باران ناباري
راز كه و ته زاري و راست كه وته شاري
ئه و كانيه ي ئاوي لي ده خويته وه
به ر دي تي مه خه تينوو ئه بيته وه
ئه وي ئه يه وي سه ري نه يه شي
به قه د به ري خوي بيي راده كيشي
باره خه رجي كه ي ده بريته وه
به خه رج نه كردن كو ده بيته وه
مه عاشي به لاش بي بيته و بي خير
ده ستي ماندووه له سه ر سكي تير
ئه كه ر هه ر به ندي به نديكمان باتي
ئيمه يش ئه جينه ريزي ولاتي
ئه كه ر من جاك بم عاله م بوم جاكه
به لام مره مر شه ري سه ر لاكه
خو ديوه خاني ئيستاي ئه م شاره
يان غه يبه تي خه لك ياخود قوماره
ئه كه ر نه يه وي ساحب ديوه خان
نايه لي زه مي خه لك بيته مه يدان
سه ك له بشيله به وه فاتره
كه جي بشيله قه دري زياتره
هه زار بانقه نؤت ئه وه ناييني
دوستي دركيكت له بي ده ر بيني
جشتي كا مه خو زكت نه يه شي
ته ماحت كه م بي و ميشكت نه بيشي
بؤ دونيا خه فه ت مه هينه ره به ر
هه ر جوني بيكري وا ده جيته سه ر
لو قمانی حکیم
لوقمانی حكیم چه‌ند ئاموژگارییه‌كی كوڕه‌كه‌ی ده‌كات,كه به راستی بۆ ژیانی ئه‌مڕۆی ئیمه زۆر پێویسته وه ده‌رسێكی گه‌وره‌ی تیدایه.ئه‌مه‌ش ئاموژگارییه‌كانیه‌تی:
كوڕم هیچكه‌س و هیج شت مه‌كه به شه‌ریكی خوا!
له‌گه‌ل دایك وباوكت باشترین هه‌لس وكه‌وتت هه‌بیت!
بزانه كه هیج شتیك له خوا شاردراوه نیه
نویژ به‌و شیوه‌یه,كه شایه‌نیه‌تی!
ئاموژگاری خه‌لكی له بیر مه‌كه!
له به‌رامبه‌ر ناخوشیه‌كان خوڕاگر به!
له خه‌لكی ڕوو وه‌رمه‌گیره وه بی منه‌تیش مه‌به لێ یان!
به فیز و خو به‌زل زانی له‌گه‌ل خه‌ڵك هه‌ڵس و كه‌وت مه‌كه!
له ڕێ ی روشتندا له سه‌ر خو به!
به سه‌ر خه‌ڵكی هاوار مه‌كه,له سه‌ر خۆ قسه بكه!
له رێی ی ناوه‌كان و سیفه‌ته‌كانی خوای گه‌وره به باشی بناسه!
به‌و شیوه‌یه‌ی كه خه‌ڵكی ئاموژگاری ده‌كه‌یت,پێشتر خوت عه‌مه‌لی پێ ی بكه!
قسه ئه‌وه‌نده بكه كه پیویسته!
حه‌قی خه‌ڵكی به باشی بده‌وه!
نهێنیت لای خۆت بپارێزه!
له كاتی ته‌نگانه هاوڕێكه‌ت تاقی بكه ره وه
به سود و زیان هاوریكه‌ت تاقی بكه!
له‌گه‌ل نه‌زان و نه‌فام هه‌لس و كه‌وت مه‌كه!
له‌گه‌ل زانایان و روشنبیران هاوری به!
له به ده‌ست هێنانی ئیشی باش خێرابه!
سیقه مه‌خه سه‌ر ئه‌و كه‌سانه‌ی كه كه‌م فكر و زه‌عیفن!
له‌گه‌ل ئیمانداری عادل هه‌رده‌م قسه بكه!
قسه‌ییك بكه كه گونجاو بێت و به‌ڵگه‌شت پێ بێت!
رۆژانی گه‌نجی به ده‌وله‌مه‌ندی بزانه!
هه‌م پیاوی دنیا و هه‌م پیاوی رۆژی دوایی به!
رێزی دوستان و براده‌ران بگره!
27-له‌گه‌ل دوست و دوژمن خۆش ره‌فتار به!
بوونی دایك و باوكت به ده‌وله‌مه ندی بزانه!
ماموستا و ئوستادی خوت به دایك و باوكی خوت بزانه!
كه‌متر له‌وه‌ی كه هه‌ته خه‌رجی بكه!
له هه‌موو كاروبارێكدا مامناوه‌ند به!
لێ بورده‌یی و پیاوه‌تی بكه به پیشه‌ی خوت!
چه‌ند ده‌توانی له‌گه‌ل میوان به به‌زه‌یی به!
له مه‌جلیس و راڕه‌وه‌كان چاوت له گوناه بپارێزه!
هیچ كاتێ پاك و خاوێنی له بیر مه‌كه!
هیچ كاتێك ته‌ركی خزم و كه‌س و كارت مه‌كه!
منداله‌كانت له‌سه‌ر زانست و دینداری په‌روه‌رده بكه!
فیرَی ئه‌سپ سواری و تیر هاویشتن ببه!
له هه‌ر ئیشیكدا ده‌ست و پێ ی راست پَیش بخه!
له‌گه‌ل هه‌ر كه‌سیكدا قسه ده‌كه‌ی به پی توانای ئه‌و قسه بكه!
له كاتی قسه كردن هیمن و له سه‌ر خو به!
به كه‌م (وتن ,خواردن,خه‌وتن)خۆ رابینه!
ئه‌وه‌ی بو خۆت پیت ناخوشه بۆ خه‌ڵكیش پیت ناخۆش بیت!
هه‌ر ئیشیك ده‌یكه‌ی به زانای و شاره‌زای بیكه!
شتێ نایزانی مه‌یكه!
له‌گه‌ل لاواز و مندالان نهێنی خوت باس مه‌كه!
چاوت له‌ڕێ ی یارمه‌تی كه‌س نه‌بیت!
له خراپه‌كاران چاوه‌ڕێ ی پیاوه‌تی و باشه مه‌به!
هیچ شتیك له پیش بیرلێ ی كردنه‌وه مه‌كه!
ئیشیك هی خوت نیه به هی خوتی مه‌زانه!
ئیشی ئه‌مڕوً مه‌خه سبه‌ی!
له‌گه‌ڵ گه‌وره‌تر له خۆت گالًته و گه‌پ مه‌كه!
له‌گه‌لً پیاوی گه‌وره زۆر بلًَی ی مه‌به!
ئیشی مه‌كه كه نه‌فامان به‌رامبه‌ر به تۆ بی ئه‌ده‌بی بنوێنن!
بی نه‌وایان له ماڵی خوت بێ به‌ش مه‌كه!
ناكۆكی و دوژمنایه‌تی دوباره زیندوو مه‌كه‌وه!
ئیشی باشی خه‌ڵًكی به هی خوت مه‌زانه!
ماڵ و دارای خۆت به دۆست و دوژمن نیشان مه‌ده!
له‌گه‌ڵ خزم و دۆستان په‌یوه‌ندی مه‌پچڕینه!
هیچ كاتیك غه‌یبه‌تی باشان و خۆ پاریزان((ته‌قواداران)) مه‌كه!
خۆ په‌سند و لووت به‌رز مه‌به!
له حزوری هه‌ستاوه‌كان دامه‌نیشه!
له‌پێش چاوی خه‌ڵكی ددان پاك مه‌كه‌وه!
به ده‌نگی به‌رز ئاوی ده‌م و لووتت پاك مه‌كه‌وه!
له كاتی باوێشكدان ده‌ست به ده‌مته‌وه بگره!
ماندوو بوونی خۆت له‌به‌ر چاوی خه‌لكی ئاشكرا مه‌كه!
له مه‌جلیسدا په‌نجه مه‌كه به لووتدا!-
ووته‌ی گرنگ و جێ بایه‌خ له‌گه‌ل ووته‌ی گالته جاری تیكه‌ل مه‌كه!
هیچ كه‌سیك له پێش چاوی خه‌لكی رسوا مه‌كه!
به چاو وبرو قسه له‌گه‌ڵ خه‌ڵكی مه‌كه!
ووته‌ی وتراو دووپات مه‌كه‌وه!
كه‌م گاڵته و گه‌پ بكه!-
زۆر وه‌سفی خۆت و خزم و كه‌س و كارت مه‌كه!
له خۆچواندن به جل و به‌رگی ئافرتان خۆ بپاریزه!
دوای داوا ناڕه‌واكانی ژن و مندالت مه‌كه‌وه!
رێزی هه‌ركه‌س به ئه‌ندازه‌ی خۆی رابگره!
دیل کا ره نگی
دیل کا ره نگی
چه‌ند رێگایه‌ک بۆ گۆرینی بیر و باوه‌ری خه‌ڵکی بێ ئه‌وه‌ی بیان ره‌نجێنی
هه‌میشه له کێشمه کێش دوور بکه‌وه‌ره‌وه هه‌ر وه‌ک چۆن له مار و بوومه له‌رزه دوور ئه‌که‌ویته‌وه
نابێ به راشکاوی به هیچ که‌س بڵێیت هه‌ڵه ئه‌که‌یت....
هه‌میشه هه‌وڵ بده شته چاکه‌کانی خه‌ڵکی بخه‌یته‌وه به‌ر چاویان
هه‌مــــوو نه‌زانان له هه‌ڵه‌کانی خۆیان به‌رگری ده‌که‌ن،،،،به‌ڵام که‌سێ دانی نا به هه‌ڵه‌کانی خۆیدا
بێگوومان له ته‌واوی خه‌ڵکی له به‌ر تره
ئه‌گه‌ر ئه‌م کارانه‌ت ئه‌نجام دا خه‌ڵکی رق و بێزاریت به‌رامبه‌ر ده‌رده‌برن
1-هێجت گووێ له قسه‌ی خه‌ڵکی نه‌گرت
2-هه‌میشه ده‌رباره‌ی خۆت قسه بکه‌یت
3-ئه‌گه‌ر له نێوان قسه‌ی خه‌ڵکیدا قسه‌کان به‌وان ببریت و خۆت ده‌ست بکه‌یت به قسه کردن
کاتێ ئه‌توانین کامه‌رانی بێنینه ژیانمانه‌وه که هه‌ستی کامه‌رانیمان هه‌بێت
ژنێک که ده‌ستخۆشی له خواردنه‌که‌ی بکرێت ئاماده‌یه له چێشتخانه‌که‌یدا خۆی بکاته قووربانی
ئه‌گه‌ر ئه‌ته‌وێ دڵـــی ژنان به ده‌ست بێنیت .. بزانه که خانمان زۆر حه‌زیان له جل و به‌گه حه‌ز ئه‌که‌ن ئه‌وان له‌م رووه‌وه دلخۆش بکرێن
ئه‌و په‌ری ئاره‌زووی که‌سێک ئه‌وه‌یه که ته‌شویق و ئافه‌رین بکرێت
به‌و جۆره هه‌ڵسو که‌وت له‌گه‌ڵ به‌رامبه‌ره‌که‌ت بکه
که خۆت حه‌ز ئه‌که‌یت هه‌ڵسوکه‌وت له‌گه‌ڵ بکرێت
به دراوسێ که‌ت مه‌ڵێ سه‌ربانه‌که‌ت به‌فر دای پۆشیوه
کاتێ خۆت به‌رده‌م ده‌رگاکه‌ت پره له پیسی
بیر له رابردوو مه‌که‌ره‌وه پلان بۆ داهاتو دامه‌نێ
بژی له چوار چێوه‌ی ئه‌و ڕۆژه‌ی تیایدا ئه‌ژیت